Đông Nam Á (
tiếng Anh:
Southeast Asia, viết tắt:
SEA) là tiểu vùng địa lý phía đông nam của
châu Á, bao gồm các khu vực phía nam của
Trung Quốc, phía đông nam của
tiểu lục địa Ấn Độ và phía tây bắc của Úc.
[5] Đông Nam Á có phía bắc giáp
Đông Á, phía tây giáp
Nam Á và
vịnh Bengal, phía đông giáp
Châu Đại Dương và
Thái Bình Dương, phía nam giáp
Australia và
Ấn Độ Dương. Ngoài
Lãnh thổ Ấn Độ Dương thuộc Anh và hai trong số 26
đảo san hô của
Maldives ở Nam Á, Đông Nam Á là tiểu vùng duy nhất khác của châu Á nằm một phần trong
Nam Bán cầu. Phần lớn tiểu vùng này vẫn ở
Bắc bán cầu.
Đông Timor và phần phía nam của
Indonesia là những phần duy nhất nằm ở phía nam của
xích đạo.Theo định nghĩa ngày nay, Đông Nam Á bao gồm hai khu vực địa lý:Khu vực này nằm gần giao điểm của
các mảng địa chất, với cả các hoạt động địa chấn và núi lửa mạnh mẽ.
Mảng Sunda là mảng địa chất chính của khu vực, bao gồm hầu hết các quốc gia Đông Nam Á trừ Myanmar, bắc Thái Lan, bắc Lào, bắc Việt Nam và bắc
Luzon của
Philippines. Các dãy núi ở
Myanmar,
Thái Lan và
bán đảo Malaysia là một phần của
vành đai Alpide, trong khi các đảo của Philippines là một phần của
Vành đai lửa Thái Bình Dương. Cả hai vành đai địa chấn đều gặp nhau ở
Indonesia, khiến khu vực này có khả năng xảy ra động đất và phun trào núi lửa tương đối cao.
[9]Vùng này bao gồm khoảng 4.500.000 km2 (1.700.000 dặm vuông Anh), chiếm 10,5% diện tích châu Á hoặc 3% tổng diện tích Trái đất. Tổng dân số của Đông Nam Á là hơn 655 triệu người, chiếm khoảng 8,5% dân số thế giới. Đây là khu vực địa lý đông dân thứ ba ở
Châu Á sau
Nam Á và
Đông Á.
[10] Khu vực này đa dạng về văn hóa và dân tộc, với hàng trăm
ngôn ngữ được sử dụng bởi các nhóm dân tộc khác nhau.
[11] Mười quốc gia trong khu vực là thành viên của
Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), một
tổ chức khu vực được thành lập để hội nhập
kinh tế,
chính trị,
quân sự,
giáo dục và
văn hóa giữa các quốc gia thành viên.
[12][13]Dân tộc Đông Nam Á lấy
dân tộc Nam Đảo và
dân tộc Mã Lai chiếm vị trí chủ đạo, cư dân trong khu vực phần nhiều theo
Hồi giáo và
Phật giáo, các
tôn giáo khác như
Kitô giáo,
Ấn Độ giáo và tôn giáo có liên quan đến
thuyết vật linh cũng tồn tại ở bên trong khu vực này.
Indonesia là nước có người theo
Hồi giáo nhiều nhất trên thế giới,
Thái Lan là nước Phật giáo lớn nhất thế giới,
Philippines là nước có tín đồ
Công giáo Rôma nhiều nhất ở
Đông Bán cầu.Đông Nam Á nằm ở "ngã tư đường" giữa
châu Á và
châu Đại Dương,
Thái Bình Dương và
Ấn Độ Dương.
Eo biển Malacca chính là "yết hầu" của giao lộ này, địa vị chiến lược trọng yếu vô cùng.
Eo biển Malacca nằm ở giữa
bán đảo Mã Lai và
đảo Sumatra, tổng chiều dài chừng 1.080 km, chỗ hẹp nhất chỉ có 3,7 km, đủ lưu thông tàu thủy tải trọng 250.000
tấn, các nước bờ tây
Thái Bình Dương phần nhiều đi qua tuyến hàng hải này hướng tới
Nam Á,
Tây Á, bờ biển phía đông
châu Phi và các nước đi sát bờ biển ở châu Âu. Các nước ven bờ
eo biển Malacca có
Thái Lan,
Singapore và
Malaysia, trong đó
Singapore ở vào chỗ hẹp nhất của
eo biển Malacca, là vị trí giao thông đặc biệt trọng yếu.