Vành đai lửa Thái Bình Dương là 1
khu vực hay xảy ra
động đất và các hiện tượng phun trào
núi lửa bao quanh vòng lòng chảo
Thái Bình Dương. Nó có hình dạng tương tự vành móng ngựa và dài khoảng 40.000
km. Nó gắn liền với 1 dãy liên tục các
rãnh đại dương, vòng cung
quần đảo, các dãy
núi lửa và/hoặc sự chuyển động của các
mảng kiến tạo. Đôi khi nó còn được gọi là
vành đai địa chấn Thái Bình Dương.Khoảng 71
% các trận
động đất có cường độ mạnh nhất
thế giới diễn ra tại vành đai lửa này
[1].
Vành đai Anpơ, kéo dài từ
Java tới
Sumatra qua dãy núi
Himalaya,
Địa Trung Hải và tới tận
Đại Tây Dương chiếm khoảng 17%, còn vành đai
sống núi giữa Đại Tây Dương là vành đai chiếm vị trí thứ 3 về
động đất[2][3].Vành đai lửa Thái Bình Dương là hệ quả trực tiếp của các hoạt động
kiến tạo địa tầng và của sự chuyển động và va chạm của các mảng
lớp vỏ Trái Đất[4]. Phần
phía Đông của vành đai này là kết quả của sự chìm lún xuống dưới của các
mảng Nazca và
mảng Cocos do sự chuyển động về
phía Tây của
mảng Nam Mỹ. Một phần của
mảng Thái Bình Dương cùng với
mảng kiến tạo nhỏ
Juan de Fuca cũng đang bị chìm lún xuống dưới
mảng Bắc Mỹ. Dọc theo phần
phía Bắc thì
chuyển động theo
hướng Tây Bắc của
mảng Thái Bình Dương đang làm nó chìm lún xuống dưới vòng cung
quần đảo Aleutia. Xa hơn nữa về
phía Tây thì
mảng Thái Bình Dương cũng đang bị lún xuống dưới dọc theo vòng cung
Kamchatka -
quần đảo Kuril trên phần
phía Nam Nhật Bản. Phần phía nam của vành đai này là phức tạp hơn với 1 loạt các
mảng kiến tạo nhỏ đang va chạm với
mảng kiến tạo Thái Bình Dương từ khu vực
quần đảo Mariana,
Philippines,
Bougainville,
Tonga và
New Zealand.
Indonesia nằm giữa vành đai lửa Thái Bình Dương (chạy dọc theo các đảo
phía Đông Bắc, gần với và bao gồm cả
New Guinea) và
vành đai Anpơ (chạy dọc theo
phía Nam và
Tây từ
Sumatra,
Java,
Bali,
Flores và
Timor).
Trận động đất tháng 12/2004 gần
bờ biển Sumatra trên thực tế thuộc 1 phần của
vành đai Anpơ. Khu vực
đứt gãy San Andreas nổi tiếng và đang hoạt động gần
California là
đứt gãy chuyển dạng đang bù lại 1 phần của
đới nâng đông Thái Bình Dương dưới khu vực
Tây Nam Hoa Kỳ và
México.1 loạt các vùng đất và các điểm đặc trưng của đại dương nằm trong vành đai lửa Thái Bình Dương, liệt kê theo chiều kim
đồng hồ: