Trung Quốc (
giản thể: 中国;
phồn thể: 中國;
bính âm: Zhōngguó), tên chính thức là
Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (
giản thể: 中华人民共和国;
phồn thể: 中華人民共和國;
Hán-Việt: Trung Hoa Nhân dân Cộng hòa Quốc;
bính âm: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó), còn gọi là
Trung Quốc đại lục là một
quốc gia có chủ quyền nằm tại
Đông Á. Đây là quốc gia
đông dân nhất thế giới, với số dân trên
1,405 tỷ người. Trung Quốc là
quốc gia đơn đảng do
Đảng Cộng sản Trung Quốc nắm quyền, chính phủ trung ương đặt tại thủ đô
Bắc Kinh.
[15] Chính phủ Trung Quốc thi hành quyền
tài phán tại 22
tỉnh, 5
khu tự trị, 4
đô thị trực thuộc, và 2
đặc khu hành chính là
Hồng Kông và
Ma Cao. Chính phủ Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền đối với các
lãnh thổ nằm dưới sự quản lý của Trung Hoa Dân Quốc (
Đài Loan), cho
Đài Loan là tỉnh thứ 23 của mình, tuyên bố này gây tranh nghị do sự phức tạp của
vị thế chính trị Đài Loan.
[16]Với
diện tích là 9.596.961 km², Trung Quốc là quốc gia có
diện tích lục địa lớn thứ tư trên
thế giới,
[17] và là quốc gia có tổng diện tích lớn thứ ba hoặc thứ tư trên thế giới, tùy theo phương pháp đo lường.
[lower-alpha 10] Cảnh quan của Trung Quốc rộng lớn và đa dạng, thay đổi từ những thảo nguyên rừng cùng các sa mạc
Gobi và
Taklamakan ở phía bắc khô hạn đến các khu rừng cận nhiệt đới ở phía nam có mưa nhiều hơn. Các dãy núi
Himalaya,
Karakoram,
Pamir và
Thiên Sơn là ranh giới tự nhiên của Trung Quốc với
Nam và
Trung Á.
Trường Giang và
Hoàng Hà lần lượt là sông dài thứ ba và thứ sáu trên thế giới, hai sông này bắt nguồn từ
cao nguyên Thanh Tạng và chảy hướng về vùng bờ biển phía đông có dân cư đông đúc. Đường bờ biển của Trung Quốc dọc theo Thái Bình Dương và dài 14.500 km, giáp với các biển:
Bột Hải,
Hoàng Hải,
biển Hoa Đông và
biển Đông.
Lịch sử Trung Quốc bắt nguồn từ một trong những nền văn minh cổ nhất thế giới, phát triển tại lưu vực phì nhiêu của sông
Hoàng Hà tại
bình nguyên Hoa Bắc. Trải qua hơn 5.000 năm,
văn minh Trung Hoa đã phát triển trở thành một trong số nền văn minh rực rỡ nhất thế giới trong
thời cổ đại và trung cổ, đặc trưng bởi hệ thống
triết học rất thâm sâu (nổi bật nhất là
Nho giáo,
Đạo giáo và thuyết
Âm dương ngũ hành), các thành tựu
khoa học kỹ thuật nổi bật (phát minh ra
giấy,
la bàn,
thuốc súng,
địa chấn kế, kỹ thuật in ấn...), hoạt động giao thương xuyên châu Á với nhiều quốc gia (
Con đường tơ lụa) và những đô thị có quy mô dân số và trình độ kiến trúc hàng đầu thế giới vào thời trung cổ. Trung Quốc là 1 trong 4 nền văn minh cổ đại lớn của thế giới (cùng với
Ai Cập cổ đại,
văn minh Lưỡng Hà và
văn minh Ấn Độ), và là nền văn minh duy nhất trong số đó vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay
[18][18][19]. Bề dày lịch sử và văn hoá được các thế hệ nối nhau giữ gìn suốt 5.000 năm là điều mà không nước nào khác có được
[20][21].Hệ thống chính trị của Trung Quốc dựa trên các chế độ
quân chủ kế tập, được gọi là các
triều đại, khởi đầu là triều đại
nhà Hạ ở lưu vực Hoàng Hà. Từ năm
221 TCN, khi
nhà Tần chinh phục các quốc gia khác để hình thành một đế quốc Trung Hoa thống nhất, quốc gia này đã trải qua nhiều lần mở rộng, đứt đoạn và cải cách.
Trung Hoa Dân Quốc lật đổ triều đại phong kiến cuối cùng của Trung Quốc là
nhà Thanh vào năm 1911 và cầm quyền tại
Trung Quốc đại lục cho đến năm 1949. Sau khi
Đế quốc Nhật Bản bại trận trong
Chiến tranh thế giới thứ hai, Đảng Cộng sản đánh bại
Quốc dân Đảng và thiết lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tại Bắc Kinh vào ngày 1 tháng 10 năm 1949, trong khi đó Quốc dân Đảng dời chính phủ Trung Hoa Dân Quốc đến đảo
Đài Loan.Trong hầu hết thời gian trong hơn 2.000 năm qua,
kinh tế Trung Quốc được xem là nền kinh tế lớn và phức tạp nhất trên thế giới, với những lúc thì hưng thịnh, khi thì suy thoái.
[22] Kể từ khi tiến hành cuộc
cải cách kinh tế vào năm 1978, Trung Quốc trở thành một trong các nền kinh kế lớn có mức tăng trưởng nhanh nhất. Đến năm
2014, nền kinh tế Trung Quốc đã đạt vị trí số một thế giới tính theo
sức mua tương đương (PPP) và duy trì ở vị trí thứ hai tính theo giá trị thực tế.
[23] Trung Quốc được công nhận là một
quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân và có
quân đội thường trực lớn nhất thế giới, với ngân sách quốc phòng lớn thứ nhì. Nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa trở thành một thành viên của
Liên Hiệp Quốc từ năm
1971, khi chính thể này
thay thế Trung Hoa Dân quốc trong vị thế thành viên thường trực của
Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. Trung Quốc cũng là thành viên của nhiều tổ chức đa phương chính thức và phi chính thức, trong đó có
WTO,
APEC,
BRICS,
SCO, và
G-20. Trung Quốc là một
cường quốc lớn và được một số học giả nhận định là một trong những
siêu cường tiềm năng trên thế giới hiện nay (cùng với các nước
Ấn Độ,
Brazil và
Nga).
[24][25] Trung Quốc đang có tham vọng trở thành một
siêu cường có thể cạnh tranh với Mỹ trên mọi mặt
kinh tế,
chính trị,
quân sự thậm chí thay thế
Mỹ trở thành siêu cường số một thế giới
[26][27], mặc dù nhiều học giả tin rằng mục tiêu này không dễ đạt được
[28][29]. Hiện nay Trung Quốc cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức ở trong nước, bao gồm tình trạng ô nhiễm môi trường, sự bất bình đẳng thu nhập, chênh lệch về mức sống giữa thành thị và nông thôn, nạn tham nhũng, cùng với đó là làn sóng
chủ nghĩa ly khai đang nổi lên ở
Tân Cương,
Tây Tạng,
Nội Mông và
Hồng Kông.