Một phần của
Vương quốc Litva (1251–1263)
Một phần của
Thịnh vượng chung Ba Lan và Litva (1569–1795)
Đại công quốc Litva (
Tiếng Litva: Lietuvos Didžioji Kunigaikštystė) là một
quốc gia ở
Châu Âu tồn tại từ
thế kỷ 13 đến năm
1569 khi trở thành một phần trong
Liên bang Ba Lan-Litva bằng hiệp ước liên minh Lublin với
Vương quốc Ba Lan. Sự tồn tại của Litva chấm dứt khi bản
hiến pháp ngày 5 tháng 3 năm 1791 của Liên bang Ba Lan-Litva ban hành. Đại công quốc Litva do
người Litva, một trong những bộ tộc Baltic đa thần đến từ Aukštaitija xây dựng nên. Đại công quốc Litva có lãnh thổ rộng lớn nhất vào
thế kỷ 15, trở thành nước rộng lớn nhất tại châu Âu. Lãnh thổ của nó bao gồm toàn bộ lãnh thổ
Belarus,
Latvia,
Litva ngày nay và một phần của
Estonia,
Moldova,
Ba Lan,
Ukraina,
Nga.Sự thống nhất vùng đất có người Litva sinh sống khởi đầu từ cuối
thế kỷ 12.
Mindaugas là người trị vì đầu tiên của Đại công quốc Litva, và cũng là vị vua duy nhất của Litva.
Mindaugas đã
rửa tội để trở thành một tín đồ
Kitô giáo năm 1253 để lập liên minh với
dòng tu Livonia. Litva là một nước đa thần do đó trở thành mục tiêu tấn công trong những cuộc thập tự chinh của các hiệp sĩ teutonic và dòng tu Livonian. Nhà nước đa dân tộc và đa tôn giáo chỉ xuất hiện vào cuối triều đại của Gediminas và tiếp tục phát triển dưới triều đại của con trai là Algirdas. Algirdas đã ký vào hiệp ước liên minh Kreva năm 1386 đưa đến hai thay đổi quan trọng trong lịch sử Litva là: chuyển đổi Litva thành một nước Kito giáo và thành lập liên minh với vương quốc Ba Lan.Triều đại của
Vytautas đại đế đã đánh dấu cả hai sự kiện lãnh thổ Litva mở rộng đến mức rộng lớn nhất và đánh bại dòng tu hiệp sĩ teutonic năm 1410 trong trận Grunwald. Triều đại của
Vytautas cũng đánh dấu sự nổi lên của các quý tộc Litva. Sau cái chết của Vytautas, quan hệ của Litva với vương quốc Ba Lan rất xấu. Quý tộc Litva, bao gồm cả gia đình Radziwiłł cố gắng xóa bỏ liên minh cá nhân từ thời Vytautas với Ba Lan. Tuy vậy, sự thất bại trong cuộc chiến tranh với Đại công quốc Moscow của người Nga đã buộc liên minh với Ba Lan phải tồn tại. Cuối cùng, liên minh Lublin năm 1569 đã tạo nên một quốc gia mới
Liên bang Ba Lan-Litva. Trong liên bang này, Đại công quốc Litva vẫn duy trì nền chính trị riêng biệt của mình. Litva vẫn có một chính quyền riêng, luật pháp, quân đội và ngân khố quốc gia riêng.
Liên bang Ba Lan-Litva đã thất bại trong việc ngăn chặn sự bành trướng lãnh thổ của Nga. Sau hàng loạt các cuộc chiến tranh tàn phá, Liên bang Ba Lan-Litva đã bị phân chia giữa Nga, Áo và Phổ năm 1795.