Liban (
Tiếng Việt:
Li-băng;
tiếng Ả Rập: لبنان Libnān; phiên âm
tiếng Ả Rập Liban:
[lɪbˈnæːn];
tiếng Pháp: Liban), tên đầy đủ
Cộng hoà Liban (
tiếng Ả Rập: الجمهورية اللبنانية al-Jumhūrīyah al-Lubnānīyah; phiên âm
tiếng Ả Rập Liban:
[elˈʒʊmhuːɾɪjje l.ˈlɪbnæːnɪjje];
tiếng Pháp: République libanaise), là một quốc gia
Trung Đông. Liban có nhiều
núi, nằm cạnh bờ biển đông của
Địa Trung Hải. Nó giáp với
Syria về phía bắc và Đông, và
Israel về phía nam, có bờ biển hẹp dọc theo ranh giới Tây.Cái tên Liban (cũng được viết là "Loubnan" hay "Lebnan") có nguồn gốc từ
nhóm ngôn ngữ Semit, nghĩa là "trắng", để chỉ đỉnh núi tuyết phủ ở
Núi Liban.Trước
cuộc nội chiến (1975–1990), Liban là một quốc gia thịnh vượng. Sau nội chiến, cho tới
tháng 6 năm 2006, tình trạng căng thẳng về
chính trị -
xã hội ở quốc gia này dần được cải thiện và đi vào ổn định hóa,
xung đột giữa Israel và Hezbollah đã tác động và ảnh hưởng đến binh lính và thường dân nơi đây,
cơ sở hạ tầng bị hư hại, người dân mất nhà cửa. Dù phải chịu ảnh hưởng từ các cuộc
xung đột quân sự, quốc gia này hiện đã phần nào thành công trong việc khôi phục lại nền
kinh tế, Liban ngày nay vẫn đang duy trì được một
chỉ số phát triển con người (HDI) ở mức cao,
GDP danh nghĩa đạt mức 57
tỷ đô la mỹ với hơn 5
triệu dân,
thu nhập bình quân đầu người đạt mức 12.454
USD/người trong
năm 2019 - vào
loại khá trên
thế giới.
Quan hệ Israel–Liban không bao giờ tồn tại dưới trao đổi kinh tế và ngoại giao bình thường mặc dù hai nước này là láng giềng, nhưng
Liban là quốc gia Ả Rập đầu tiên mong muốn có hiệp định đình chiến với
Israel năm 1949. Liban đã không tham gia
chiến tranh sáu ngày năm 1967, và cuộc
chiến tranh Yom Kippur năm 1973. Cho đến đầu năm 1970,
đường biên giới giữa Israel và Liban là đường biên giới yên tĩnh nhất giữa Israel và bất kỳ quốc gia
Ả Rập nào.Về mặt lịch sử, hai nước đều là những nước kế tục
đế quốc Ottoman. Hai nước còn là thành viên đầy đủ của
Liên minh Địa Trung Hải và nhiều tổ chức khác.Pháp luật của Israel và Liban coi nhau là "quốc gia thù địch".Công dân Israel hoặc bất kỳ người nào khác có hộ chiếu, thị thực, con dấu do Israel cấp đều bị nghiêm cấm nhập cảnh vào Liban và có thể bị bắt giam nếu vi phạm.Năm 2008, một khảo sát của
Trung tâm Nghiên cứu Pew cho thấy đa số người Liban có quan điểm tiêu cực về
người Do Thái và Nhà nước Israel, với 97% người Liban được khảo sát có ý kiến chống người Do Thái. Trong cuộc điều tra năm 2011 của Trung tâm Nghiên cứu Pew ở các nước Hồi giáo chiếm đa số tại
Trung Đông, chỉ 3% người Liban có quan điểm tích cực về người Do Thái và Nhà nước Israel.
Hassan Maatouk là một
tiền đạo bóng đá thi đấu cho
Đội tuyển bóng đá quốc gia Liban và hiện là cầu thủ khoác áo đội tuyển quốc gia này nhiều lần nhất. Kể từ khi ra mắt ở Liban vào năm 2006, tính đến tháng 6 năm 2021, Maatouk đã ghi được 21 bàn thắng sau 93 lần ra sân thi đấu quốc tế, đưa anh trở thành cầu thủ ghi bàn hàng đầu mọi thời đại của đất nước mìnhh. Anh đã vượt qua kỷ lục của
Roda Antar bằng việc ghi quả
phạt đền trước
đội Sri Lanka trong
vòng loại FIFA World Cup 2022 khu vực châu Á vào ngày 15 tháng 10 năm 2019. Anh ra mắt thi đấu cho Liban trong trận thắng 2–1 trước
đội Ả Rập Xê Út vào ngày 27 Tháng 1 năm 2006. Bàn thắng quốc tế đầu tiên của anh được ghi sau năm năm kể từ lần ghi bàn thứ 20 của anh cho đất nước Liban trong trận đá với
đội tuyển Bangladesh.Maatouk đã ghi được hai
hat-trick cho đội tuyển quốc gia của anh, ghi hai lần trong trận với
Kuwait với kết quả hòa 2-2, thuộc
vòng loại FIFA World Cup 2014, và hai bàn thắng trong trận đá với
đội Thái Lan với chiến thắng 5-2 thuộc
Vòng loại Cúp bóng đá châu Á 2015. Anh đã ghi nhiều bàn thắng vào lưới
đội tuyển Bắc Triều Tiên và Thái Lan hơn bất kỳ đội nào khác, với tất cả ba bàn thắng vào lưới họ. Maatouk đã ghi được hơn một nửa số bàn thắng của anh tại sân nhà, với mười bàn tại Sân vận động Thể thao Thành phố Camille Chamoun, hai bàn thắng tại
Sân vận động Quốc tế Saida và một bàn thắng tại
Sân vận động Olympic Quốc tế Tripoli.
Vườn René Moawad nằm tại quận Sanayeh của thủ đô
Beirut,
Liban. Khu vườn là không gian công cộng lâu đời nhất ở thủ đô.
[1] Khalil Pasha (1864-1923), một chỉ huy quân đội Ottoman trong
chiến tranh thế giới thứ nhất[2] là người ra lệnh xây dựng khu vườn năm 1907.
[3]Khu vườn có nhiều tên kể từ khi được xây dựng vào đầu
thế kỷ 20. Đầu tiên, nó có tên là "Vườn Công cộng Hamidi" nhưng mọi người thường gọi nó là "Vườn Sanayeh".
[4] Nó mang tên "René Moawad" để tưởng nhớ cố
tổng thống René Moawad, người bị ám sát ngày 22 tháng 11 năm 1989 không xa khu vườn.
[5]Phía Bắc của khu vườn bao quanh bởi đường
Rue Spears, phía Nam bởi đường Rue Alameddine, phía Đông bởi đường Rue Halawani và phía Tây bởi đường Rue Sanayeh. Đối diện với khu vườn ở đường Rue Spears là một khu phức hợp của thư viện Quốc gia. Với diện tích 22.000 mét vuông, khu vườn là điểm đến phổ biến cho người đi bộ, và trẻ em. Khu vườn cũng phổ biến đối với người cao tuổi khi họ đến đây ngồi trong các bóng râm để chơi bài,
backgammon hay
cờ vua. Khu vườn còn là nơi để các họa sĩ trưng bày các tác phẩm của họ.
[1]Trong
chiến tranh Liban 2006, khu vườn và xung quanh nó là nơi các tổ chức phi chính phủ tạo chỗ ở, giúp đỡ những người tị nạn. Trụ sở "Sanayeh Relief Center" nằm trong một căn nhà đối diện vườn.
[6]Dự án Liban tại Wikipedia tiếng Việt là một dự án được thành lập nhằm tạo và nâng cao chất lượng các bài viết liên quan đến
Liban. Dự án rất mong đợi sự quan tâm và tham gia của bạn. Mời bạn tham gia Dự án Liban nhằm nâng cao chất lượng những bài thuộc dự án. Những đóng góp của bạn đều đáng trân trọng! Nếu bạn muốn tham gia, xin ghi danh trong
danh sách thành viên. Xin cảm ơn!Và đừng quên giới thiệu dự án này đến các thành viên khác bằng cách gửi thư mời {{
thế:
Thư mời tham gia dự án Liban}} vào trang thảo luận của họ!Các dự án chị em của
Wikimedia Foundation cũng cung cấp thông tin hữu ích:
WikibooksTủ sách
CommonsKho hình ảnh
Wikinews Tin tức
Wikiquote Danh ngôn
Wikisource Văn thư
WikiversityHọc liệu
Wikivoyage Cẩm nang du lịch
Wiktionary Từ điển
Wikidata Cơ sở dữ liệu