Virus Zika (ZIKV) là một
virus RNA (
arbovirus) thuộc chi
Flavivirus, họ
Flaviviridae, lây truyền chủ yếu qua vết cắn của
muỗi Aedes bị nhiễm. Tên của virus lấy tên từ khu
rừng Zika, gần
hồ Victoria ở
Uganda, nơi đầu tiên phân lập vào năm 1947. Virus Zika có liên quan đến bệnh
sốt xuất huyết,
sốt vàng da, viêm não Nhật Bản, và West Nile virus. Virus Zika đã có mặt ở khu vực
nhiệt đới của
châu Á và
châu Phi từ năm 1950. Đây là virus mới nổi, chịu trách nhiệm cho một số dịch bệnh: năm 2007 trên đảo
Yap, liên bang
Micronesia, sau đó lan về phía đông qua
Thái Bình Dương đến
Polynesia thuộc
Pháp, tiếp đến
đảo Phục Sinh; đến 2015 qua
Trung Mỹ, vùng
Caribbean, và
Nam Mỹ, nơi sốt Zika đã đạt đến cấp
đại dịch.
[1] Các trường hợp đầu tiên được phát hiện ở
Brazil; quốc gia này đang bị ảnh hưởng nặng nhất với hơn 1.500.000 trường hợp (0,72% dân số Brazil).Virus Zika xác định qua phát hiện bộ gen bằng
PCR. Đến nay bệnh do Zika gây nên chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có
vắc xin phòng bệnh vì vậy diệt
vec tơ truyền bệnh với sự tham gia tích cực của cộng đồng là biện pháp hiệu quả nhất trong phòng chống bệnh.
[2]Đợt
nhiễm virua zika được gọi là
sốt Zika, thường không có hoặc chỉ có triệu chứng nhẹ, tương tự như dạng rất nhẹ của bệnh sốt xuất huyết. Zika có thể lây từ bà mẹ qua thai nhi. Điều này có thể dẫn đến
tật đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh và các biến chứng não nghiêm trọng khác. Người lớn có thể nhiễm Zika, hiếm khi dẫn đến
hội chứng Guillain Barre -
hội chứng tổn thương thần kinh có thể gây
liệt.
[3][4][5]Vào tháng 1 năm 2016, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa kỳ (
CDC) đã ban hành hướng dẫn du lịch các nước bị ảnh hưởng, bao gồm cả việc sử dụng các biện pháp phòng ngừa tăng cường, và hướng dẫn cho phụ nữ mang thai bao gồm xem xét hoãn các chuyến đi du lịch. Chính phủ một số nước và các cơ quan sức khỏe trên thế giới cũng đưa ra cảnh báo du lịch tương tự, trong khi
Colombia, Cộng hòa Dominica, Ecuador, El Salvador, và Jamaica khuyên phụ nữ trì hoãn việc mang thai cho đến khi hơn được biết rõ về những nguy cơ.Vào ngày 1 tháng 2 năm 2016,
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ban bố
tình trạng Khẩn cấp Y tế Công cộng Quốc tế về virus Zika, sau khi tham khảo ý kiến từ các chuyên gia hàng đầu về
dịch tễ học,
y tế công cộng và
bệnh truyền nhiễm từ khắp thế giới tại một cuộc họp của Ủy ban khẩn cấp y tế quốc tế thuộc WHO. Virus Zika đã lây hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có 57 quốc gia và vùng lãnh thổ tiếp tục có sự lây truyền của virus Zika do muỗi truyền, khiến nguy cơ xảy ra dịch là rất lớn. Tổ chức này cảnh báo dịch Zika có thể diễn biến tồi tệ hơn trước khi được kiểm soát và khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp chống muỗi và tránh bị muỗi đốt.
[6]