Trận Đồng Quan hay Chiến dịch Đồng Quan (chữ Hán: 潼關之戰 Đồng Quan chi chiến) là trận đánh chiến lược diễn ra giữa quân đội triều đình trung ương nhà Đông Hán do thừa tướng Tào Tháo thống lĩnh và các đội quân Tây Lương (liên quân Quan Trung) do các thế lực quân phiệt cát cứ Mã Siêu, Hàn Toại cầm đầu ở vùng Quan Tây[1] xảy ra vào năm 211 tại thời kỳ Tam quốc trong lịch sử Trung Quốc.Chiến trường tổng thể của trận chiến này diễn ra trên một phạm vi rộng lớn từ huyện Vị Nam thuộc tỉnh Thiểm Tây cho đến Bồ Châu – Sơn Tây, giao tranh diễn ra liên tục từ thành Trường An, cho đến lưu vực sông Vị Thủy, Hoàng Hà, núi Yên Định. Tuy vậy, mặt trận chính tập trung chủ yếu tại ải Đồng Quan[2] và khu vực phụ cận. Cuộc chiến này được Tào Tháo khởi xướng trong chiến lược mở rộng lãnh thổ về phía Tây, xóa sổ các thế lực quân phiệt đang cát cứ tại Lương Châu, trấn áp sự chống đối của quân Tây Lương và các bộ tộc rợ Khương do Mã Siêu và Hàn Toại cầm đầu, loại bỏ mối nguy hại đối với hậu phương của triều đình trung ương nhà Hán (thực tế do tập đoàn thống trị Tào – Ngụy do Tào Tháo đứng đầu đang thao túng) củng cố sự thống trị ở phương Bắc, làm bàn đạp tiến xuống phương Nam, thống nhất Trung Quốc.Trận chiến diễn ra quyết liệt với sự tham gia tham chiến đông đảo của các bên từ quân số cho đến thành phần chỉ huy, các đợt giao tranh diễn ra ở nhiều cấp độ từ những cuộc chạm trán nhỏ lẻ cho đến những trận đánh quy mô lớn. Ở trong chiến dịch này Mã Siêu đã chỉ huy quân Tây Lương gây ra nhiều khó khăn cho Tào Tháo, tuy nhiên bằng những phương án tác chiến hợp lý, Tào Tháo đã từng bước hóa giải được sức mạnh của Tây Lương, giành quyền chủ động trên chiến trường và kết thúc bằng một kế ly gián và thừa cơ đánh bại quân Tây Lương. Chiến thắng này của Tào Tháo có ý nghĩa quan trọng, giúp ông bình định được các thế lực cát cứ ở hậu phương nhà Hán và nhà Ngụy về sau, củng cố được thế lực của mình ở vùng này, trấn áp được các dân tộc thiểu số ở vùng Tây Bắc. Trận đánh này được La Quán Trung đặc tả trong tác phẩm Tam Quốc Diễn nghĩa, theo đó đây là một trận chiến quy mô lớn, kịch tính, hấp dẫn; là cuộc đấu sức, đấu trí của chỉ huy hai bên.