Trận Châlons, hay còn gọi là trận đồng bằng Catalaunian hoặc trận Campus Mauriacus, diễn ra vào năm 451 giữa một bên là người Hung cùng các đồng minh do vua Attila chỉ huy đối đầu với một liên minh do Đại tướng quân La Mã Flavius Aetius thống suất, bao gồm đế quốc Tây La Mã, người Visigoth cùng một số quốc gia khác của người German. Đây là trận đánh lớn cuối cùng của đế quốc Tây La Mã và cũng là trận thắng làm nên đỉnh cao vinh quang cho danh tướng Flavius Aetius - ông đã thể hiện bản lĩnh đẹp đẽ của một bậc đại anh hùng của thời đại trong chiến thắng[5]. Nhiều nhà sử học xem đây là một trong những trận đánh quan trọng nhất trong lịch sử châu Âu,[6][7][8] và ít ra thì chiến thắng này của Aetius đã trở nên một trong những trận chiến tiêu biểu nhất của thời kỳ Trung Cổ.[4] Ngoài ra, đây cũng là một trong những trận thư hùng mãnh liệt nhất, một trong những thắng lợi quyết định hơn cả trong lịch sử nhân loại.[9][10] Trận đánh này được xem là một thất bại về mặt chiến lược của người Hung và đã ngăn trở kế hoạch xâm chiếm Tây Âu của Attila. Vì tính chất vô cùng trọng đại của trận ấy ghi hằn trong sử sách, nó cũng đã chấm dứt huyền thoại về một Attila bất khả chiến bại, khiến cho vua Attila vô cùng tức giận.[2][11][12][13] Đại bại này cũng chính là trận thua đầu tiên và duy nhất trong suốt võ nghiệp của ông.[14] Có lẽ, chiến thắng quyết định của Aetius trong trận này không những bảo vệ được nền văn minh La Mã,[2] mà đã giải cứu toàn bộ nền văn minh Tây Âu thoát khỏi nguy cơ rơi vào ách đô hộ của người châu Á.[10] Do đó, thắng lợi này không chỉ đẩy lùi rợ Hung ra khỏi xứ Gaul mà còn trở thành một bước ngoặt của lịch sử thế giới, đại diện cho chiến thắng của thế giới văn minh trước các rợ tộc.[15]Đoàn quân La Mã - German của Aetius đã thẳng tay tàn sát quân Hung.[1] Trận đánh kịch liệt này chấm dứt khi màn đêm buông xuống, quân ông đã tiêu diệt được hữu quân và buộc trung quân của Attila phải lui về trại.[16] Attila thất thế lại suýt nữa thì bị tận diệt,[15] phải đóng cứ thật chắc trong trại và sau đã ra lệnh thoái binh, để lại chiến thắng vang dội cho Aetius.[9] Thấy nơi chiến địa máu chảy thành sông, Attila không còn dám ra quân thêm một lần nữa, rồi bắt đầu tháo chạy.[2][15] Do mục đích chính trị nên Aetius đã không truy đuổi quân Hung để họ an toàn triệt binh.[17] Dù sao đi chăng nữa, khả năng triệu tập một đội quân đa sắc tộc của ông đã đem lại cho ông chiến thắng quyết định này[1]. Tuy trận huyết chiến này được coi là một trong những chiến dịch quân sự cuối cùng của Đế quốc Tây La Mã, các chiến binh Visigoth là đội quân chính yếu của quân Liên minh.[18] Vua Visigoth là Theodoric I đã hy sinh trong chiến đấu.[19] Trận đánh này hết sức là đẫm máu và tục truyền rằng có khoảng từ 162 nghìn cho tới 30 vạn chiến binh đã hy sinh.[17] Nhiều huyền thoại có sức hút lâu dài về trận chiến khốc liệt này, chẳng hạn như chuyện vong hồn các tử sĩ đánh nhau ác liệt trong khói bụi trong một thời gian lâu sau khi Attila thua trận[5]. Flavius Aetius đã làm nên thời khắc huy hoàng của Đế quốc La Mã. Tuy Đế quốc La Mã chiến thắng không thể mở ra một kỷ nguyên chinh phạt mới hay thịnh vượng, trận thắng này giữ vững đức tin Ki-tô giáo và quyết định dân tộc nào sẽ chia nhau di sản đồ sộ của Đế quốc La Mã.[2][16] Với chiến thắng lớn lao này, nhiều người Giéc-man đã có ý thức được rằng họ có thể đánh thắng người Hung ngay cả khi người Hung được các tộc Giéc-man khác hỗ trợ, do đó chiến thắng ác liệt này đã đặt nền tảng cho chiến thắng quyết định của quân Giéc-man trong trận Nedao một năm sau khi Attila qua đời, dẫn đến sự sụp đổ của Đế quốc Hung.[17] Thành thử, dù chiến thắng lừng lẫy tại Châlons cứu nguy nền văn minh La Mã trong một thời gian nhưng thắng lợi cũng mở ra thời kỳ oanh liệt của các man tộc Giéc-man tại châu Âu.[16] Nhà vua Merovech của người Frank, vốn dĩ đã cùng san sẻ chiến thắng với Aetius, bắt đầu xưng hùng xưng bá kể từ sau trận đánh.[10]