Sự kiện tuyệt chủng Phấn Trắng–Cổ Cận (K–Pg),
Sự kiện tuyệt chủng Creta-Paleogen hay
Sự kiện tuyệt chủng Phấn Trắng-Đệ Tam (K–T)[1][lower-alpha 1][lower-alpha 2] là một vụ
đại tuyệt chủng xảy ra cách đây khoảng 65,5
Ma (Ma:
Megaannum, triệu năm trước) vào cuối thời kỳ
Maastricht khi các loài
động thực vật tuyệt chủng với quy mô lớn trong một khoảng thời gian địa chất ngắn.
[2][3][4] Sự kiện này còn liên quan đến ranh giới địa chất giữa
kỷ Phấn Trắng và
kỷ Cổ Cận, đó là một dải
trầm tích mỏng được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới.
[lower-alpha 2] Sự kiện này đánh dấu sự kết thúc của
đại Trung Sinh và bắt đầu
đại Tân Sinh.
[4]Các
hóa thạch khủng long không thuộc
lớp chim chỉ được tìm thấy bên dưới ranh giới K-T, điều này cho thấy rằng các khủng long khác chim đã tuyệt chủng trong sự kiện này.
[5] Một số lượng rất ít hóa thạch khủng long đã được tìm thấy bên trên ranh giới K-T, nhưng được giải thích là do quá trình tái lắng đọng các vật liệu này, nghĩa là các hóa thạch bị bóc mòn từ các vị trí nguyên thủy của chúng và sau đó được bảo tồn trong các lớp trầm tích được hình thành sau đó.
[6][7][8] Thương long,
thằn lằn cổ rắn,
thằn lằn có cánh, và một số loài thực vật và
động vật không xương sống cũng tuyệt chủng. Nhánh
động vật có vú đã tồn tại qua sự kiện này với một số ít bị tuyệt chủng, và phân tỏa tiến hóa từ các nhánh có mặt trong
tầng Maastricht đã xuất hiện nhiều sau ranh giới này. Các tốc độ tuyệt chủng và phân nhánh thay đổi ở các nhánh sinh vật khác nhau.
[9]Các nhà khoa học giả thuyết rằng sự kiện tuyệt chủng K–T là do một hoặc nhiều thảm họa, như sự tác động mạnh mẽ của các thiên thạch (giống như
hố Chicxulub[10]), hoặc do sự gia tăng mức độ
hoạt động của núi lửa. Một vài hố va chạm và hoạt động núi lửa mạnh mẽ đã được định tuổi tương ứng với thời gian xảy ra sự kiện tuyệt chủng. Các sự kiện địa chất như thế này có thể làm giảm lượng ánh sáng và mức độ
quang hợp, dẫn đến sự phá hủy hệ sinh thái của
Trái Đất trên quy mô lớn. Các nhà nghiên cứu khác thì tin rằng sự tuyệt chủng phát triển từ từ, là kết quả của sự biến đổi chậm hơn của mực nước biển hoặc khí hậu.
[9]