Ôxít nhôm hay
nhôm ôxít, còn gọi là
a-lu-min (bắt nguồn từ từ tiếng Pháp alumine /alymin/),
[3] là một
hợp chất hóa học của
nhôm và
ôxy với
công thức hóa học Al2O3. Nó còn được biết đến với tên gọi alumina trong cộng đồng các ngành
khai khoáng,
gốm sứ, và
khoa học vật liệu. Nó có
hệ số giãn nở nhiệt 0.063 (đơn vị ?),
nhiệt độ nóng chảy cao 2054°
C.
[4]Ôxít nhôm là thành phần chính của
bôxít, loại quặng chủ yếu chứa nhôm. Trong công nghiệp, bôxít được tinh luyện thành ôxít nhôm thông qua
công nghệ Bayer và sau đó được chuyển thành nhôm kim loại theo
công nghệ Hall-Heroult.Quặng bôxít là Al2O3 không tinh khiết có chứa các ôxít sắt (III) (Fe2O3) và ôxít silíc (SiO2). Nó được làm tinh khiết nhờ công nghệ Bayer: Al2O3 + 3 H2O + 2 NaOH --(nhiệt)--> 2NaAl(OH)4. Ôxít sắt (III) Fe2O3 không hòa tan trong dung dịch kiềm. Ô xít silíc SiO2 bị hòa tan thành silicat Si(OH)6−6. Trong quá trình lọc, Fe2O3 bị loại bỏ. Bổ sung thêm
axít thì hiđrôxít nhôm (Al(OH)3) kết tủa. Silicat vẫn còn trong dung dịch. Sau đó, Al(OH)3 --(nhiệt)--> Al2O3 + 3 H2O. Al2O3 ở đây là alumina.Các loại đá quý như
hồng ngọc và
xaphia chủ yếu là ôxít nhôm, màu của chúng là do các tạp chất gây ra.Ôxít nhôm là lớp bảo vệ cho nhôm kim loại chống lại tác động ăn mòn của
không khí. Nhôm kim loại là một chất hoạt động hóa học mạnh với ôxy trong không khí và nó nhanh chóng tạo ra một lớp mỏng ôxít nhôm trên bề mặt. Lớp ôxít nhôm này rất vững chắc, không cho không khí thẩm thấu qua và nhôm không bị
ôxi hóa tiếp. Độ dày và các thuộc tính của lớp ôxít này có thể được tăng cường bằng quá trình gọi là
anốt hóa. Một loạt các
hợp kim, chẳng hạn như đồng thau-nhôm, khai thác thuộc tính này bằng cách cho thêm một lượng nhỏ nhôm vào hợp kim của
đồng và
thiếc để tăng tính chống ăn mòn.Ôxít nhôm là một chất cách nhiệt và cách điện tốt. Trong dạng tinh thể, nó được gọi là
corunđum (
Số CAS là 1302-74-5 và có độ cứng cao (theo thang độ cứng Mohs đạt tới 9) làm cho nó thích hợp để sử dụng như là vật liệu mài mòn và như là thành phần của các thiết bị cắt.Ôxít nhôm dạng bột thường được sử dụng như là phương tiện cho
ghi sắc kế.Tháng 8 năm
2004, các nhà khoa học tại
Hoa Kỳ làm việc cho
3M đã phát triển một kỹ thuật để tạo ra hợp kim của alumina và các
nguyên tố đất hiếm để sản xuất
thủy tinh gọi là
alumina trong suốt.Ôxít nhôm được đưa vào danh sách hóa chất của
EPA năm
1988.