Lưu Thái công (chữ Hán: 劉太公; 277/271 TCN - 197 TCN), được biết đến là cha của Hán Cao Tổ Lưu Bang - người thành lập nên triều đại nhà Hán. Đồng thời, ông là tổ tiên của các vua nhà Hán và nhà Lưu Tống sau này (thông qua một người con trai của ông là Lưu Giao).Sau khi Hán Cao Tổ Lưu Bang lên ngôi, ông muốn dùng một tôn hiệu cao quý để xưng hô cho cha ruột, nên ra chỉ tấn tôn Lưu Thái công làm Thái thượng hoàng. Trước đó, Tần Thủy Hoàng là người đầu tiên dâng huy hiệu này cho cha ruột là Tần Trang Tương vương, nhưng đó chỉ là truy tôn sau khi qua đời. Thời điểm Lưu Bang dâng tôn huy hiệu này, Lưu Thái công là vị Thái thượng hoàng duy nhất được tôn hiệu của triều đại nhà Hán, đồng thời là vị Thái thượng hoàng đầu tiên được tôn hiệu khi còn sống trong lịch sử Trung Quốc cũng như lịch sử các quốc gia đồng văn Đông Á.