Ký lục (chữ Hán: 記錄, tiếng Anh: Surveillance Commissioner), tiền thân chức
Án sát sứ thời
Minh Mạng sau này, là một văn thần thời
Lê Thánh Tông, vị trưởng quan ty Xá sai, quan thứ 3 ở dinh / trấn thời
chúa Nguyễn và quan thứ 3 ở trấn thời
Gia Long. Thời
Minh Mạng, chức Ký lục được đổi thành chức
Tham hiệp trấn vài năm sau, lại được đổi thành chức
Án sát sứ, đều là các chức quan thứ 3 ở tỉnh sau
Trấn thủ hoặc
Tổng đốc và
Bố chính sứ.Thời
Lê Thánh Tông năm 1479, Ký lục phụ trách việc ghi chép hành vi hoặc đạo đức của các quan võ. Sang thời
chúa Sãi năm 1614, Ký lục giữ chức trưởng quan ty Xá sai coi việc văn án từ tụng. Năm 1744, Ký lục đổi làm
bộ Lại giữ thêm việc lựa chọn, phong quan tước. Thời
chúa Nguyễn và thời
Nguyễn Gia Long, Ký lục thường được biết đến là chức quan văn tại công đường các trấn, cùng với
Cai bạ, là phụ tá của quan Trấn thủ (Trấn thủ, Cai bạ, Ký lục) coi mọi mặt hành chính tại một dinh hoặc trấn. Thời
Nguyễn, sau
cuộc cải cách hành chính năm
Minh Mạng 12 Tân Mão 1831, chức Ký lục xưa, thời kỳ này được đổi lại là
Án sát sứ, là một trong bốn quan cấp tỉnh (
Bố chính,
Án sát,
Đốc học,
Lãnh binh) hợp thành một bộ tham mưu thân cận nhất của
Tổng đốc để chỉ đạo hoạt động ở tỉnh và ở các cấp phủ, huyện, tổng, xã.Ngoài chức Ký lục trên ra, tại các công đường ở quân doanh, các trấn, dinh đều có những Ký lục với quan hàm cao thấp khác nhau. Các ký lục này phụ trách các công việc thấp nhất là sao chép văn án đến các trách nhiệm khác như có Ký lục làm xã phó hoặc Ký lục tạm thời phụ trách việc thu thuế, v.v.Về phẩm trật, thời
Nguyễn Gia Long, chức Ký lục có quan hàm cao thấp khác nhau. Dưới đây là 2 quan hàm cao và thấp nhất của chức Ký lục:
[1]