John Locke (
1632–
1704) là một bác sĩ, nhà
triết học, nhà hoạt động chính trị
người Anh. Ông là nhà
triết học theo trường phái
chủ nghĩa kinh nghiệm Anh trong lĩnh vực
nhận thức luận. Ông cũng phát triển lý thuyết về
khế ước xã hội, vai trò của nó tới chức năng và nguồn gốc nhà nước. Qua các tác phẩm của mình, ông luôn đấu tranh chống lại
chủ nghĩa chuyên chế và đóng góp lớn đối với
chủ nghĩa tự do cả về mặt cá nhân và thể chế. Về cá nhân, ông muốn con người dùng
lý trí, trải nghiệm để đi tìm chân lý thay vì chấp nhận ý kiến áp đặt hoặc sinh ra bởi niềm tin mù quáng. Về mặt thể chế, cụ thể là nhà nước và nhà thờ, ông tách biệt các chức năng chính đáng và không chính đáng của các thể chế này và từ đó mà có sự khác nhau trong việc sử dụng bạo lực của các thể chế này tương ứng với đúng các chức năng của nó. Chính những khái niệm về quyền của tự nhiên, khế ước xă hội và nhiều đóng góp khác đă khiến ông trở thành một nhà tư tưởng lớn của
phong trào Khai sáng và ảnh hưởng trực tiếp tới cuộc
Cách mạng Mỹ và bản
Tuyên ngôn Độc lập của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, hiến pháp của cuộc
cách mạng Pháp và qua đó các hiến pháp của phần lớn các nước theo chủ nghĩa tự do. Trong tác phẩm
Hai khảo luận về Chính quyền, Locke lập luận rằng một chính phủ chỉ chính danh nếu được sự chấp thuận của người dân với mục đích bảo vệ quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc của người dân trong xã hội. Nếu những điều kiện này không được đáp ứng, người dân có quyền đề kháng để thay đổi chính quyền ấy.