Đảng Xã hội Chủ nghĩa Thống nhất Đức (
tiếng Đức: Sozialistische Einheitspartei Deutschlands,
SED), còn được biết tới là
Đảng Cộng sản Đông Đức,
[2] là đảng phái theo
chủ nghĩa Mác Lênin[3] cầm quyền ở
Cộng hòa Dân chủ Đức (GDR; Đông Đức) từ khi quốc gia này được thành lập năm 1949 tới khi sáp nhập sau
Cách mạng hòa bình năm 1989. Đảng thành lập từ tháng 4/1946.Cộng hòa Dân chủ Đức là
nhà nước độc đảng[4] nhưng các tổ chức
đảng phái mặt trận nhân dân khác được tồn tại trong liên minh với SED, các đảng này là
Liên minh Dân chủ Kitô giáo Đức,
Đảng Dân chủ Tự do,
Đảng Nông dân Dân chủ, và
Đảng Dân chủ Quốc gia. SED thực hiện giảng dạy
chủ nghĩa Mác Lênin và
tiếng Nga bắt buộc trong trường học.
[5] Trong những năm 1980, SED đã bác bỏ các chính sách tự do hóa của nhà lãnh đạo Liên Xô
Mikhail Gorbachev, như
perestroika và
glasnost, điều này sẽ dẫn đến sự cô lập của Cộng hòa Đức khỏi việc tái cấu trúc Liên Xô và sự sụp đổ của Đảng vào mùa thu năm 1989.
Walter Ulbricht là nhân vật lãnh đạo đảng và nhà nước Đông Đức từ năm 1950 đến 1971. Năm 1953, xảy ra
nổi dậy chống Đảng đã bị
Bộ An ninh Nhà nước và
Quân đội Xô viết dập tắt. Năm 1971,
Erich Honecker trở thành lãnh đạo thay Ulbricht, người đã lãnh đạo một thời kỳ ổn định trong sự phát triển của Cộng hòa Dân chủ Đức cho đến khi ông buộc phải từ chức trong cuộc cách mạng năm 1989. Khác với 2 người trước, lãnh đạo đảng cuối cùng,
Egon Krenz, dù theo trường phái cải cách và ôn hòa nhưng đã không thành công trong nỗ lực duy trì thêm sự lãnh đạo SED trong chính trị Cộng hòa Dân chủ Đức và bị cầm tù sau khi
Tái thống nhất nước Đức.SED tiến hành cải cách sau mùa thu năm 1989. Trong hy vọng của việc thay đổi hình ảnh của mình, ngày 16/12 đổi tên thành
Đảng Chủ nghĩa Xã hội Dân chủ (PDS), từ bỏ chủ nghĩa Mác Lênin và tuyên bố là đảng đi theo ý thức hệ
Chủ nghĩa xã hội dân chủ. Tuy nhiên thì đảng cũng vẫn chỉ nhận được 16.4% phiếu bầu trong
bầu cử nghị viện năm 1990 trước ngày thống nhất đất nước. Năm 2007, PDS đã sáp nhập với
Lao động và công bằng xã hội (WASG) thành
Cánh tả (Die Linke), hiện nay thì đây là đảng lớn thứ năm trong
Quốc hội Đức sau cuộc
bầu cử liên bang năm 2007.