Tống Lý Tông (
chữ Hán: 宋理宗,
26 tháng 1 năm
1205 -
16 tháng 11 năm
1264),
thụy hiệu đầy đủ
Kiến Đạo Bị Đức Đại Công Phục Hưng Liệt Văn Nhân Vũ Thánh Minh An Hiếu hoàng đế (建道備德大功復興烈文仁武聖明安孝皇帝)
[1], tên thật là
Triệu Dữ Cử (趙與莒),
Triệu Quý Thành (趙貴誠) hay
Triệu Quân (趙昀), là vị
hoàng đế thứ 14 của vương triều
nhà Tống trong
lịch sử Trung Quốc, đồng thời cũng là vị hoàng đế thứ năm của thời đại
Nam Tống (
1127 -
1279).Tống Lý Tông xuất thân là bà con xa với dòng hoàng tộc đang nắm giữ ngôi vua khi trước, nên lúc nhỏ phải sống trong nhân gian mặc dù có thân phận hoàng tộc. Đến năm
1221, ông được phong làm thừa tự trong phủ Nghi vương. Khi
Tống Ninh Tông qua đời năm
1224, Hữu Thừa tướng
Sử Di Viễn giả di chiếu phế truất hoàng tử và đưa Triệu Quân lên ngôi hoàng đế, trở thành Tống Lý Tông.Mười năm đầu tiên thời Lý Tông chứng kiến sự chuyên quyền của Sử Di Viễn, Lý Tông chỉ có hư vị, không có thực quyền. Chỉ đến sau khi Di Viễn chết rồi (
1233) thì ông mới có thể thân chính, trong một thời gian ngắn trọng dụng trở lại một số vị quan liêm khiết, chấn chỉnh triều cương; tuy nhiên chẳng bao lâu bọn gian thần lại nổi lên khiến triều chánh đại hoại. Về đối ngoại, năm
1233 Lý Tông vì muốn trả thù cho mối nhục Tĩnh Khang xưa kia, đã quyết định liên quân với
Mông Cổ mà tiêu diệt nước Kim. Kim quốc bại vong thì Tống lại phải đối mặt với quân Mông Cổ hùng mạnh đã ở sát biên giới. Tháng 6 năm
1234, Lý Tông phát động Đoan Bình nhập Lạc hòng khôi phục miền
Bắc Tống nhưng bị quân Mông Cổ đánh cho tan tác, kể từ đó bắt đầu chiến tranh Mông-Tống hơn 40 năm mà kết quả cuối cùng là
Tống bị Mông Cổ tiêu diệt.Sau khi tướng giỏi
Mạnh Củng qua đời (
1246), quốc lực
Nam Tống ngày một suy yếu. Năm
1259, quân Mông Cổ huy động lực lượng lớn đánh Tống, nhưng bị tướng
Vương Kiên đánh bại ở Điếu Ngư dẫn đến Mông Kha hãn tử trận;
Hốt Tất Liệt phải quay về miền bắc tranh ngôi Đại Hãn. Sau chiến thắng đó, quyền hành trong triều rơi cả vào tay gian thần
Giả Tự Đạo. Tự Đạo được phong Hữu Thừa tướng năm
1262, loại bỏ những người chống đối, nắm cả quốc sự sau khi Lý Tông qua đời.Do các con của Tống Lý Tông đều chết sớm, nên ông phải lấy người con của em là Triệu Kì làm hoàng tử để có người kế vị. Năm
1264, Lý Tông qua đời, Triệu Kì lên ngôi hoàng đế, trở thành
Tống Độ Tông. Trong 40 năm trị vì, Tống Lý Tông ham mê sắc dục, không quan tâm triều chính, bên trong để gian thần Sử Di Viễn,
Đinh Đại Toàn, Giả Tự Đạo lộng hành, bên ngoài sử dụng chính sách ngoại giao sai lầm; chính ông đã đẩy triều
Nam Tống vào con đường diệt vong 15 năm sau ngày ông qua đời.Ông là anh trai của Vinh vương
Triệu Dữ Nhuế, bác ruột
Tống Độ Tông Triệu Mạnh Khải.