Thế giới Tự do là một thuật ngữ xuất hiện vào thời kỳ
chiến tranh Lạnh, được sử dụng bởi các quốc gia tư bản không
cộng sản để mô tả về chính các quốc gia này. Thế giới Tự do được dùng để chỉ những nước được coi là có chính phủ được bầu cử một cách công bằng và nhân dân có đầy đủ quyền con người, thường được phương Tây dùng để chỉ chính họ trong sự tương phản với các nước khác, ví dụ như các nước thuộc khối Xã hội chủ nghĩa
[1].Tuy nhiên, thực tế nhiều nước có chính phủ
độc tài là đồng minh với các nước phương Tây và xem mình cũng thuộc "thế giới tự do", với điều kiện là chính phủ các nước này ủng hộ
chủ nghĩa tư bản, ủng hộ phương Tây và
chủ nghĩa chống Cộng. Ví dụ đáng chú ý bao gồm
Tây Ban Nha thời
Francisco Franco,
Hàn Quốc dưới chính quyền độc tài
Phác Chính Hy,
Đài Loan dưới chính quyền độc tài
Tưởng Giới Thạch,
Nam Phi (dưới chế độ
Apartheid vốn được Anh quốc ủng hộ) và
Hy Lạp (dưới chế độ độc tài quân sự của những năm 1960 và đầu những năm 1970),
Nam Việt Nam dưới thời
Ngô Đình Diệm...
[2][3]. Trong chiến tranh Việt Nam, các nước gửi quân trợ giúp Hoa Kỳ cũng được Hoa Kỳ coi là thuộc "thế giới tự do" và liên minh đó được gọi là "Quân lực thế giới tự do", dù thực tế bên
Đại Hàn Dân Quốc và
Đài Loan là các nước có chính phủ độc tài ở thời kỳ đó
[4].Từ này thường được các nước tư bản sử dụng để tạo ra sự đối lập giữa họ với các nước theo chủ nghĩa cộng sản thời
Chiến tranh lạnh. Đối lại, các nước có chính phủ ủng hộ chủ nghĩa cộng sản gọi mình là "Khối Xã hội chủ nghĩa" và gọi các nước tư bản là "Khối tư bản".Vì vai trò lớn của Hoa Kỳ trong chiến tranh Lạnh,
Tổng thống Hoa Kỳ nhiều lúc được báo chí phương Tây gọi là "nhà lãnh đạo của Thế giới Tự do", đặc biệt là ở báo chí tại Hoa Kỳ. Sau năm 1991, cách gọi này được dỡ bỏ, một phần vì nó kích động
Chủ nghĩa bài Mỹ ở các nước khác
[5].Ngày nay, khi chiến tranh Lạnh kết thúc, theo
Samuel P. Huntington, thuật ngữ này đã được thay thế bằng khái niệm về một "cộng đồng thế giới" mà ông lập luận rằng "đã trở thành danh từ hoa mỹ mới (thay thế "thế giới tự do") nhằm hợp pháp hành động tranh đoạt lợi ích của Hoa Kỳ và các cường quốc phương Tây khác trên toàn thế giới".
[6] Theo báo Nhân dân tại Việt Nam, Mỹ luôn tự ca ngợi mình là "thế giới tự do" và tự cho mình quyền mang các giá trị "tự do, dân chủ" áp đặt khắp năm châu, trong khi chính nước họ có tỷ lệ tội phạm cao gấp 10 lần các nước phát triển khác, và chính phủ Mỹ còn lập cả hệ thống nhà tù bí mật ở nước ngoài, được điều hành bởi
Cục Tình báo Trung ương (
CIA), tại đó phạm nhân bị đối xử bất công, vô nhân đạo, vi phạm Công ước Liên Hiệp quốc.
[7]