Panzerkampfwagen IV (Pz.Kpfw. IV) thường được gọi là
Panzer IV là một chiếc xe tăng hạng trung của Đức Quốc xã được thiết kế vào cuối những năm 1930 và được sử dụng rộng rãi trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Số hiệu kỹ thuật của nó là
Sd.Kfz.161.Thiết kế như một chiếc
xe tăng hỗ trợ bộ binh, Panzer IV đã dự định ban đầu là không tham gia tấn công vào các sư đoàn thiết giáp của đối phương, chức năng được thực hiện bởi
Panzer III. Tuy nhiên, với những sai sót của học thuyết trước chiến tranh trở nên rõ ràng và phải đối mặt với loại xe tăng
T-34 mạnh mẽ của
Liên Xô, Panzer IV sớm đảm nhận vai trò xe tăng chiến đấu của người anh em là
Panzer III, vốn ngày càng tỏ ra lỗi thời. Được Đức sản xuất rộng rãi nhất và triển khai nhiều nhất trong
Chiến tranh thế giới thứ hai, Panzer IV được sử dụng như là cơ sở cho nhiều phương tiện chiến đấu khác, bao gồm cả
pháo tự hành xung kích Sturmgeschütz IV,
pháo tự hành chống tăng Jagdpanzer IV,
pháo tự hành phòng không Wirbelwind, và
pháo tự hành Brummbär.Mạnh mẽ và đáng tin cậy, nó phục vụ trong tất cả chiến trường liên quan đến Đức và có sự khác biệt với các xe tăng Đức lúc đó là nó được duy trì sản xuất liên tục trong suốt cuộc chiến, với hơn 8.550 chiếc được chế tạo từ năm 1936 tới 1945, chưa kể 4.600 pháo tự hành được chế tạo dựa trên khung thân Panzer IV. Trong giai đoạn đó, Panzer IV liên tục có các bản nâng cấp và sửa đổi thiết kế, thường được thực hiện để đáp ứng với sự xuất hiện của xe tăng mới của
Đồng minh, tăng khả năng chiến đấu của mình. Nói chung là việc nâng cấp bao gồm gia tăng giáp bảo vệ của Panzer IV và tăng cường vũ khí của nó, mặc dù trong những tháng cuối cùng của cuộc chiến với nhu cầu bức thiết để thay thế nhanh chóng các khoản thiệt hại, việc thay đổi thiết kế cũng bao gồm các biện pháp để đơn giản hóa và tăng tốc độ sản xuất.Ở mặt trận phía Tây, Panzer IV có thể đối đầu hiệu quả với các xe tăng Anh-Mỹ như
M4 Sherman,
xe tăng Churchill... trong suốt cuộc chiến. Trong khi đó ở mặt trận phía Đông, Panzer IV được coi là đối thủ thiết kế với loại
T-34 của Liên Xô (cả hai đều là
xe tăng hạng trung chủ lực), cả Đức và Liên Xô đều liên tục nâng cấp loại xe của mình hòng vượt qua đối thủ. Đến đầu năm 1944 thì Panzer IV đã bị đánh bại bởi phiên bản nâng cấp của
T-34 là T-34-85 (trang bị pháo 85 mm và tháp pháo cải tiến
[3]) Tuy nhiên, do sự thiếu hụt của xe tăng
Panther để thay thế, Panzer IV vẫn tiếp tục là nòng cốt của các sư đoàn thiết giáp của Đức, bao gồm cả các đơn vị ưu tú như
Quân đoàn Panzer SS II trong suốt chiến tranh
[4]Panzer IV là xe tăng xuất khẩu rộng rãi nhất của Đức Quốc xã, với khoảng 300 chiếc được bán cho các đối tác như
Phần Lan,
România,
Tây Ban Nha và
Bulgaria. Sau chiến tranh,
Pháp và
Tây Ban Nha bán hàng chục chiếc Panzer IV cho Syria, nước này đã dùng Panzer IV tham chiến trong cuộc
Chiến tranh Sáu ngày năm 1967.