Maria Feodorovna (
Tiếng Nga: Мария Фёдоровна;
25 tháng 10, năm
1759 -
5 tháng 11, năm
1828), vốn được biết đến là
Sophie Dorothea xứ Württemberg, là một
công chúa của xứ
Württemberg, về sau là
Hoàng hậu của
Đế quốc Nga từ năm
1796 đến năm
1801 với tư cách là vợ hai của Hoàng đế
Pavel I của Nga.Xuất thân từ gia tộc Württemberg, Maria Feodorovna có một nền giáo dục hoàn hảo, điều này giúp cho bà có được sự nhận thức chính trị, giúp bà tham dự chính quyền Nga trong tương lai. Vào năm
1776, người vợ đầu của Hoàng đế Pavel I là
Wilhelmina Louisa xứ Hesse-Darmstadt qua đời, Maria Feodorovna được Nữ hoàng
Catherine II của Nga chọn làm vợ kế cho con trai mình.Trong suốt cuộc hôn nhân này, Maria Feodorovna luôn ở thế chủ động dù chồng bà là Hoàng đế Pavel I có một tính cách hà khắc, cũng như sự áp chế trường kì của mẹ chồng mình, Nữ hoàng Catherine. Trong suốt thời gian ấy, khi Pavel và Nữ hoàng Catherine nghi kị lẫn nhau trong những vấn đề chính trị, Maria Feodorovna luôn khôn ngoan đứng về phe chồng mình, chính điều này đã khiến Nữ hoàng Catherine tìm mọi cách loại trừ cả hai vợ chồng khỏi những vấn đề chính trị lớn của quốc gia.Năm
1796, Hoàng đế Pavel I đăng quang trở thành Sa hoàng, Maria Feodorovna vì thế trở thành Hoàng hậu. Trong suốt thời kì 4 năm trị vì của Pavel I, Hoàng hậu Maria Feodorovna gần như nắm hết mọi quyền hành cơ bản của chính trị Nga, biến bà trở thành một thế lực thực tế đằng sau Đế vị của triều đình Nga. Vào đêm Hoàng đế Pavel I bị ám sát, Maria Feodorovna thậm chí muốn noi theo mẹ chồng là Nữ hoàng Catherine tự xưng làm Hoàng đế Nga, nhưng ý tưởng này nhanh chóng thất bại. Thay vào đó, hai con trai bà lần lượt là
Aleksandr cùng
Nikolai trở thành Hoàng đế, và Maria Feodorovna với tư cách một
Hoàng thái hậu tiếp tục ảnh hưởng nền chính trị Nga trong nhiều năm.Tại các quốc gia Châu Âu, việc một Hoàng thái hậu có quyền thế là không thường xuyên, bởi vì các Hoàng hậu của Hoàng đế đang tại vị thông thường sẽ thay thế tầm ảnh hưởng của họ, và các Hoàng thái hậu chỉ có thể lui về một nơi riêng biệt, sống như một gỏa phụ và chết trong âm thầm. Nhưng thực tế này không diễn ra đối với Maria Feodorovna. Bằng ảnh hưởng của mình lên hai người con trai, bà đã lấn át hai vị Hoàng hậu là
Elizabeth Alexeievna cùng
Alexandra Feodorovna, và giữ vị thế của một Hoàng thái hậu đầy quyền lực đến tận khi bà qua đời.