Chủ nghĩa lập thể, còn gọi là
trường phái lập thể, (Cubism) là một trường phái
hội họa tạo ra cuộc
cách mạng về hội họa và
điêu khắc châu Âu vào đầu thế kỷ 20.Trong
tác phẩm của
họa sĩ lập thể, đối tượng được mổ xẻ, phân tích và được kết hợp lại trong một hình thức
trừu tượng. Người họa sĩ không quan sát đối tượng ở một góc nhìn cố định mà lại đồng thời phân chia thành nhiều mặt khác nhau, nhiều khía cạnh khác nhau. Thông thường các bề mặt, các mặt phẳng giao với nhau không theo các quy tắc phối cảnh làm cho người xem khó nhận ra chiều sâu của bức tranh.Chủ nghĩa lập thể do
Georges Braque và
Pablo Picasso khởi xướng năm 1906 tại khu
Montmartre của kinh đô ánh sáng
Paris,
Pháp. Họ gặp nhau năm 1907 và làm việc cùng nhau cho đến năm 1914 khi
Chiến tranh thế giới thứ nhất bắt đầu.Nhà phê bình hội họa người Pháp
Louis Vauxcelles sử dụng danh từ "lập thể" lần đầu tiên để ngụ ý rằng đó là những hình lập phương kỳ quặc vào năm 1908. Sau đó danh từ này được hai nhà khai phá của trường phái lập thể sử dụng một vài lần và cuối cùng trở thành tên gọi chính thức.Trường phái Lập thể khai sinh ở đồi Montmartre, sau đó lan ra các họa sĩ khác ở gần đó và được nhà buôn tranh
Henry Kahnweiler truyền bá. Nó nhanh chóng trở nên phổ biến vào năm 1910 và được gọi là chủ nghĩa lập thể. Tuy nhiên, một số họa sĩ khác cũng tự coi là họa sĩ lập thể khi đi theo các khuynh hướng khác với Braque và Picasso.Lập thể ảnh hưởng tới các nghệ sĩ vào thập niên 1910 và khơi dậy một vài trường phái nghệ thuật mới như
chủ nghĩa vị lai,
chủ nghĩa cấu trúc và
chủ nghĩa biểu hiện.Các
nghệ sĩ thiên tài, Braque và Picasso mở ra phương pháp mới trong cách diễn đạt và thể hiện không gian trong hội họa nhưng chính họ lại bị ảnh hưởng của các nghệ sĩ khác như
Paul Cezanne,
Georges Seurat, điêu khắc
Iberi, nghệ thuật điêu khắc
châu Phi và như sau này
Braque thừa nhận, họ bị ảnh hưởng bởi
chủ nghĩa dã thú.