Cách mạng là một quá trình của nhân dân hoặc một tổ chức mà trong đó các hoạt động đấu tranh diễn ra liên tục nhằm xoá bỏ một chính quyền, tư tưởng, công nghệ kỹ thuật,... Một cuộc cách mạng có thể dẫn đến thay đổi trong các
thể chế chính trị –
xã hội, hoặc thay đổi lớn trong 1 nền
kinh tế hay
văn hóa. Cách mạng đã từng xảy ra trong nhiều lĩnh vực như
xã hội,
chính trị,
văn hóa,
kinh tế,
công nghiệp,...Cách mạng thường được thực hiện dưới sự lãnh đạo
nhân dân, tạo ra 1 sự thay đổi về chất trên các mặt chính trị, kinh tế, hay văn hóa, xã hội. Đối lập với cách mạng thường được gọi là
phản cách mạng, tức quay lại với cái cũ, trung thành với cái cũ hoặc cái đang tồn tại, hay 1 sự thay đổi tiệm tiến có kế thừa cái cũ.Trong
chính trị, cách mạng và
đảo chính có những điểm giống và khác với nhau: Cách mạng và đảo chính đều được tiến hành nhằm lật đổ
chế độ chính trị cũ, nhưng khác nhau ở mục tiêu sau đó: cách mạng là thay chế độ cũ bằng 1 chế độ mới tiến bộ hơn về cơ cấu và tính chất, còn đảo chính là thuật ngữ chung mà chỉ thay thế 1 chính quyền này bằng 1 chính quyền khác có hình thái và bản chất giống như cũ. Ngoài ra, đảo chính thường chỉ được thực hiện bởi 1 nhóm lãnh đạo nhắm vào 1 nhóm các lãnh đạo khác, trong khi
cách mạng thường được tổ chức bởi phần lớn
quần chúng xã hội và lật đổ cả thể chế chính trị cũ. Ví dụ:
Cách mạng Tháng Mười được thực hiện bởi đông đảo quần chúng nhằm thay thế
chế độ Nga hoàng bằng nền
Cộng hòa Xô viết nên được coi là cách mạng, trong khi
đảo chính Thái Lan 2006 được thực hiện bởi một số
tướng lĩnh nhằm lật đổ cá nhân
Thủ tướng, và
Chính phủ mới vẫn áp dụng cơ cấu chính trị trước đó nên được coi là đảo chính.Thông thường, các học thuyết bảo vệ cho cách mạng là chủ nghĩa cách mạng,
chủ nghĩa xã hội,
chủ nghĩa cộng sản,
chủ nghĩa tự do,
chủ nghĩa tiến bộ,
chủ nghĩa dân tộc,
chủ nghĩa vô chính phủ và chủ nghĩa
công đoàn (nhưng không phải tất cả những gì các trường phái này mang lại đều nhất thiết là cách mạng). Đôi khi
chủ nghĩa phát xít cũng được xem là cách mạng hoặc có khi xem là phản cách mạng (hay cách mạng
cánh hữu).