Dịu Hương (
21 tháng 10 năm
1919 - 1994) tên thật
Trần Thị Dịu, là cố nghệ sĩ chèo.Bà sinh năm
1919 tại
Bình Lục,
Hà Nam, trong một gia đình có truyền thống hát chèo. Năm
1926, khi rạp Quảng Lạc ở
Hà Nội mở một lớp tuyển trẻ em vào học Tuồng, bà được mẹ đưa lên thi. Bà trúng tuyển và theo học, nhưng do hoàn cảnh khó khăn nên phải vừa đi học vừa đi làm thuê cho nên sau 3 năm vẫn chưa diễn được vai nào trọn vẹn. Bà trở về quê sau đó.Năm
1933, bà lên
Hải Phòng, trúng tuyển vào học ở rạp tuồng Lạc Mộng Đài. Năm 15 tuổi, bà bắt đầu diễn tuồng và để lại ấn tượng thành công qua những vai
Lã Bố,
Triệu Tử Long. Năm
1940, bà tham gia gánh hát Đồng Tâm do
Hoa Tâm làm chủ gánh. Năm
1944, bà hát ở rạp Hiệp Thành. Bà vừa diễn chèo, vừa diễn tuồng, đồng thời học hỏi thêm nhiều từ các nghệ nhân.Sau
Cách mạng tháng 8, bà tham gia tản cư. Năm
1952, bà gia nhập Đoàn Văn công Nhân dân Trung ương, cùng tổ chèo với vợ chồng nghệ nhân
Năm Ngũ, Năm Hảo... (sau còn có thêm
Cả Tam). Ở đây bà còn tham gia giảng dạy hát chèo, hát dân ca cho nhiều nghệ sĩ như
Thương Huyền,
Song Kim,
Mai Khanh... Năm
1955, bà biểu diễn tại
Tiệp Khắc và được Huy hiệu Anh hùng Za-Nô-Xích. Sau đó bà còn biểu diễn ở
Trung Quốc,
Mông Cổ và nhiều nước khác.Năm
1957, với sự giúp đỡ của Đoàn chèo Cổ Phong và Ban nghiên cứu chèo, bà đóng thành công trích đoạn
Suý Vân giả dại trong
Kim Nham. Ở đây bà đã có nhiều sáng tạo trong hát, múa, đạo cụ, ghi đậm dấu ấn. Hai trích đoạn Suý Vân giả dại và
Thị Màu lên chùa mà bà đóng đã trở thành mấu mực với nhiều thế hệ diễn viên sau này
[1].Năm
1959, do sức khoẻ không tốt, bà chuyển sang giảng dạy và nghiên cứu chèo. Năm
1967, bà giảng dạy tại Trường Nghệ thuật Sân khấu, đào tạo nhiều thế hệ diễn viên.Nghệ sĩ Dịu Hương là nghệ nhân có nhiều đóng góp và sáng tạo cho sân khấu chèo hiện đại. Bà được trao tặng danh hiệu
Nghệ sĩ nhân dân đợt 1 (
1984) và Huy hiệu Hồ Chí Minh. Con dâu bà là Nhà giáo ưu tú Thanh Tuyết, cũng là một diễn viên chèo, con gái Nghệ sĩ Nhân dân
Năm Ngũ [1].