Sakha, còn được gọi là
Yakutia[10] (
tiếng Nga: Якутия,
chuyển tự. Yakutiya,
IPA [jɪˈkutʲɪjə];
tiếng Sakha: Саха Сирэ), tên chính thức
Cộng hòa Sakha (
tiếng Nga: Республика Саха,
chuyển tự. Respublika Sakha,
IPA [rʲɪsˈpublʲɪkə sɐˈxa];
tiếng Sakha: Саха Өрөспүүбүлүкэтэ, Saxa Öröspüübülükete, IPA:
[saˈxa øɾøsˈpyːbylykete]) là một
chủ thể liên bang của Nga (một
nước Cộng hòa).
[11][12] Nước này có dân số 958.528 (thống kê 2010),
[6] chủ yếu gồm
người Yakut và
người Nga.Chiếm khoảng một nửa
Vùng liên bang Viễn Đông, đây là
vùng phân cấp hành chính lớn nhất thế giới với diện tích 3.083.523 kilômét vuông (1.190.555 dặm vuông Anh)
[5] và là lãnh thổ lớn thứ tám thế giới, nếu hệ thống chủ thể liên bang của Nga được xem ra so sánh. Nó lớn hơn
Argentina và nhỏ hơn
Ấn Độ (3.287.590 kilômét vuông (1.269.350 dặm vuông Anh)).
[5] Thủ đô là thành phố
Yakutsk. Cộng hòa Sakha là một trong mười nước Cộng hòa của
các dân tộc Turk thuộc Liên bang Nga.
[13] Cộng hòa Sakha được biết đến vì khí hậu khắc nghiệt, với nhiệt độ thấp nhất
Bắc bán cầu được ghi nhận tại
Verkhoyansk và
Oymyakon (nhiệt độ trung bình mùa đông thường xuyên thấp dưới −35 °C (−31 °F) ở nhiều điểm dân cư, gồm cả Yakutsk). Tuy vậy, mùa hè tại đây lại rất ấm.Sakha là quê hương của những dân tộc săn bắn hái lượm và chăn dắt tuần lộc như
người Evenk và
người Yukaghir. Di cư từ khu vực xung quanh hồ Baikal, người Yakut lần đầu tiên định cư bên dòng sông
Lena vào khoảng những thế kỷ 9 và 16. Sakha trở thành tỉnh Yakutsk của
Đế quốc Nga vào đầu thế kỷ 17, và người dân bản địa của vùng này đã nộp cống vật sau khi vùng đất của họ bị xâm chiếm. Trong khi giai đoạn đầu sau cuộc chinh phạt của Nga chứng kiến dân số Sakha giảm 70%, thì thời kỳ Nga hoàng cũng chứng kiến sự bành trướng của nhóm dân tộc Sakha từ trung lưu sông Lena và dọc theo
sông Vilyuy. Sakha là nơi diễn ra cuộc chiến cuối cùng trong Nội chiến Nga và tỉnh Yakutsk trở thành
CHXHCNXVTT Yakut vào năm 1922. Thời kỳ Xô viết chứng kiến sự di cư của nhiều người dân tộc Nga và Ukraina vào khu vực. Cộng hòa Sakha (Yakutia) hiện đại được thành lập năm 1991 sau khi
Liên Xô tan rã.