Thừa Thiên Cao Hoàng hậu (chữ Hán: 承天高皇后, 19 tháng 1 năm 1762 - 22 tháng 2 năm 1814), là hoàng hậu của Gia Long, Hoàng đế sáng lập triều đại nhà Nguyễn. Cùng với Lệ Thiên Anh Hoàng hậu, Nam Phương Hoàng hậu, bà là một trong 3 vị Hoàng hậu của nhà Nguyễn được ban hiệu Hoàng hậu (皇后) khi còn sống.Bà là người đoan chính, xinh đẹp, hiền từ,[1] khi còn trẻ bà đã được Gia Long đích thân đem lễ vật đến hỏi cưới bà. Lênh đênh theo vua từ lúc gian khó, có khi lại thúc trống giúp cứu Gia Long trong cơn nguy khốn. Khi Gia Long đi xa, bà vẫn giữ vật tin, một lòng một dạ đi theo ông. Nhưng bà số khổ, con cái đều có số chết sớm cả, khi chưa đầy 60 tuổi lại mất đi. Gia Long rất thương mà khóc thảm thiết, đặt mộ của bà kế bên của ông ở lăng Thiên Thọ chính là bằng chứng tình cảm của ông đối với bà, và cũng là vai trò to lớn của bà trong cuộc đời ông.