Trong
sinh học tế bào,
tế bào chất là tất cả các chất trong một
tế bào, bao quanh bởi
màng tế bào, ngoại trừ
nhân. Chất nằm bên trong nhân và chứa bên trong
màng nhân được gọi là
nhân tế bào. Các thành phần chính của tế bào chất là
bào tương (một dạng chất keo bán lỏng chứa nhiều hợp chất hữu cơ và vô cơ khác nhau), các
bào quan – cấu trúc phụ bên trong của tế bào, bao gồm tế bào chất khác nhau,
ribôxôm.Tế bào chất chứa 80% là nước và thường không có màu.
[1]Tế bào chất của
vi khuẩn không có: hệ thống nội màng, các bào quan có màng bao bọc và khung tế bào. Trong tế bào chất của vi khuẩn có các hạt ribôxôm. Ribôxôm là bào quan được cấu tạo từ prôtêin và
rARN. Chúng không có màng bao bọc. Ribôxôm là nơi tổng hợp nên các loại prôtêin của tế bào. Ribôxôm của vi khuẩn có kích thước nhỏ hơn ribôxôm của
tế bào nhân thực, ở một số vi khuẩn, trong tế bào chất còn có các hạt dự trữ. Đối với các sinh vật
prokaryote, tế bào chất là một thành phần tương đối tự do. Tuy nhiên, tế bào chất trong tế bào
eukaryote thường chứa rất nhiều bào quan và bộ khung tế bào. Chất nguyên sinh thường chứa các chất dinh dưỡng hòa tan, phân cắt các sản phẩm phế liệu, và dịch chuyển vật chất trong tế bào tạo nên hiên tượng
dòng chất thải nguyên sinh của thiên nhiên.
Nhân tế bào thường nằm bên trong tế bào chất và có hình dạng thay đổi khi tế bào di chuyển. Tế bào chất cũng chứa nhiều loại
muối khác nhau, đây là dạng chất dẫn điện tuyệt vời để tạo môi trường thích hợp cho các hoạt động của tế bào. Môi trường tế bào chất và các bào quan trong nó là yếu tố sống còn của một tế bào.