Thập tam trại là tên gọi chung chỉ một quần thể các làng nghề ở phía Tây kinh thành Thăng Long xưa. Hiện nay nguồn gốc cụ thể của các làng này còn gây tranh cãi.[1] Thập tam trại được biết đến từ thời vua Lý Nhân Tông, với truyền thuyết dựng làng Vĩnh Phúc của một dũng sĩ họ Hoàng và dân làng Lệ Mật. Từ thời nhà Lý đã có các thôn trại: Vạn Bảo, Đại Yên (Đại Bi), Ngọc Hà, Hữu Tiệp, Giảng Võ, Thủ Lệ, Liễu Nhai (Liễu Giai), Cống Yên[2]. Các làng này đóng vai trò cung cấp các nhu yếu phẩm cho kinh thành Thăng long.