Cộng hòa Tchad
Tchad hay
Chad (phát âm tiếng Việt:
Sát,
tiếng Ả Rập: تشاد Tšād;
tiếng Pháp: Tchad), tên chính thức là nước
Cộng hòa Tchad, là một quốc gia không giáp biển tại
Trung Phi. Tchad giáp với
Libya ở phía bắc, với
Sudan ở phía đông, với
Cộng hòa Trung Phi ở phía nam, với
Cameroon và
Nigeria ở phía tây nam và với
Niger ở phía tây.Tchad được chia thành các vùng: một đới sa mạc ở phía bắc, một vành đai
Sahel khô cằn ở trung tâm và một đới xa van
Sudan phì nhiêu hơn ở phía nam. Quốc gia lấy theo tên của
hồ Tchad, đây là vùng đất ngập nước lớn nhất tại Tchad và lớn thứ nhì tại châu Phi. Đỉnh cao nhất của Tchad là Emi Koussi tại
Sahara, còn thủ đô
N'Djamena là thành phố lớn nhất. Tchad là nơi sinh sống của trên 200 dân tộc và nhóm ngôn ngữ khác nhau.
Tiếng Ả Rập và
tiếng Pháp là các ngôn ngữ chính thức.
Hồi giáo và
Ki-tô giáo là các tôn giáo được hành lễ rộng rãi nhất.Bắt đầu vào thiên niên kỷ thứ 7 TCN, loài người di chuyển đến bồn địa Tchad với số lượng lớn, sau đó một loạt các quốc gia và đế quốc nổi lên rồi sụp đổ trong dải Sahel thuộc Tchad, tập trung vào kiểm soát các tuyến đường mậu dịch Xuyên Sahara băng qua khu vực. Pháp chinh phục lãnh thổ vào năm 1920 và hợp nhất nó thành một phần của Xích đạo châu Phi thuộc Pháp. Năm 1960, Tchad giành được độc lập dưới quyền lãnh đạo của François Tombalbaye. Người Hồi giáo ở phía bắc phẫn uất trước các chính sách của ông, tình cảm này bùng nổ thành một cuộc nội chiến kéo dài từ năm 1965. Năm 1978, các phiến quân đánh chiếm thủ đô và kết thúc quyền lãnh đạo của phương nam. Tuy nhiên, các chỉ huy phiến quân chiến đấu với nhau cho đến khi Hissène Habré đánh bại các đối thủ. Habré bị tướng của mình là Idriss Déby lật đổ vào năm 1990. Từ năm 2003,
khủng hoảng Darfur tại Sudan tràn qua biên giới và khiến quốc gia bất ổn định.Tchad vẫn gặp khó khăn do bạo lực chính trị và các nỗ lực đảo chính. Tchad là một trong số các quốc gia nghèo nhất và tham nhũng nhất trên thế giới; hầu hết cư dân sống trong cảnh bần cùng nhờ nông nghiệp tự cung cấp. Từ năm 2003, dầu thô trở thành nguồn thu nhập xuất khẩu chính của quốc gia, thay thế công nghiệp bông truyền thống.