Raoul Wallenberg (4.8.1912 – 17.7.1947)[1][2][3][4] là doanh nhân, nhà ngoại giao và người theo chủ nghĩa nhân đạo người Thụy Điển.Ông rất nổi tiếng về những nỗ lực thành công để cứu hàng ngàn người Do Thái ở Hungary thoát khỏi Holocaust, trong giai đoạn sau của Chiến tranh thế giới thứ hai. Khi làm đặc phái viên của Thụy Điển ở Budapest từ tháng 7 tới tháng 12 năm 1944, Wallenberg đã cấp những hộ chiếu bảo vệ (Schutz-Pass) và cho những người Do Thái ẩn náu trong những tòa nhà thuộc tòa đại sứ Thụy Điển ở hải ngoại, cứu sống hàng chục nghìn mạng người.[5]Ngày 17.1.1945,[6] trong Cuộc vây hãm Budapest của Hồng quân, Wallenberg đã bị nhà chức trách Liên Xô bắt giam vì bị nghi là gián điệp rồi bị mất tích. Sau đó có tin là ông đã chết ngày 17.7.1947 trong nhà tù Lubyanka ở Moskva. Lý do nhà chức trách Liên Xô bắt và giam cầm Wallenberg, cùng với những câu hỏi chung quanh tình huống chết và mối quan hệ có thể có với cơ quan tình báo Office of Strategic Services (Cơ quan công tác chiến lược, viết tắt là OSS - tiền thân của CIA) của Hoa Kỳ, vẫn còn bí ẩn và tiếp tục là đề tài cho việc suy đoán.[7]Do những hành động dũng cảm bảo vệ những người Do Thái ở Hungary của ông, nên sau khi được coi là đã chết, Raoul Wallenberg đã nhận được rất nhiều vinh danh về tình nhân đạo. Năm 1981, nghị sĩ Tom Lantos - một trong số những người được Wallenberg cứu thoát - đã đỡ đầu cho một dự luật đưa Wallenberg trở thành Công dân danh dự Hoa Kỳ. Wallenberg cũng là công dân danh dự của các nước Canada, Hungary và Israel. Israel cũng đã biểu dương ông là một Người dân ngoại công chính (khassidey umot ha-olam).Nhiều đài kỷ niệm hiến tặng ông, và nhiều đường phố được đặt theo tên ông trên khắp thế giới. Một Ủy ban Raoul Wallenberg của Hoa Kỳ (Raoul Wallenberg Committee of the United States) được thành lập năm 1981 để "duy trì những lý tưởng nhân đạo và lòng dũng cảm bất bạo động của Raoul Wallenberg". Ủy ban này lập ra Giải Raoul Wallenberg hàng năm để công nhận công lao của những người thực hiện các mục tiêu trên. Một tem bưu chính đã được Hoa Kỳ phát hành năm 1997 để vinh danh ông.