(
Phát súng cuối cùng: 22 tháng 6 năm 1865)
DelawareKickapooSenecaOsageShawneeLumbeeIroquoisPowhatanPequotOjibwaHuronOdawaPotawatomiCatawbaPamunkeyCherokeeChickasawChocktawSeminole CatawbaCreekNội chiến Hoa Kỳ (American Civil War, 1861–1865), hay còn gọi là cuộc
Chiến tranh Giữa các Tiểu bang (War Between the States), là một cuộc tranh chấp quân sự diễn ra tại
Hoa Kỳ, giữa Chính phủ Liên bang và các tiểu bang
phía Nam vào giữa
thế kỉ 19. Sau khi
Abraham Lincoln đắc cử trong cuộc bầu cử
Tổng thống Hoa Kỳ năm 1860, 11 tiểu bang theo chế độ nô lệ ở miền
Nam Hoa Kỳ đã tuyên bố ly khai khỏi Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ và lập ra
Liên minh miền Nam (Confederate States of America); 25 tiểu bang còn lại ủng hộ chính phủ
Liên bang miền Bắc (Union). Cuộc phân tranh Nam-Bắc – chủ yếu diễn ra tại các tiểu bang phía Nam – kéo dài 4 năm và chấm dứt khi quân miền Nam đầu hàng năm
1865 và chế độ nô lệ bị đặt ra ngoài vòng pháp luật trên toàn lãnh thổ Hoa Kỳ. Trong những vấn đề là nguyên nhân gây nên cuộc chiến, một số đã được giải quyết trong
Thời kỳ Tái thiết sau đó, và một số khác vẫn còn tiếp tục tồn tại.Nội chiến Hoa Kỳ là một trong những cuộc
chiến tranh công nghiệp thực sự đầu tiên. Đường sắt, điện báo, tàu hơi nước và vũ khí sản xuất hàng loạt đã được sử dụng một cách rộng rãi. Các học thuyết
chiến tranh toàn diện được Sherman phát triển ở Georgia, và
chiến tranh chiến hào quanh Petersburg là điềm báo trước cho cuộc
chiến tranh thế giới thứ nhất ở châu Âu. Cho đến nay, đây vẫn là cuộc chiến tranh đẫm máu nhất trong
lịch sử Hoa Kỳ, dẫn đến cái chết của khoảng 750.000 binh sĩ
[2] và một số lượng thương vong dân sự không xác định. Sử gia John Huddleston ước tính số người chết chiếm 10% toàn bộ số nam giới miền Bắc từ 20 đến 45 tuổi, và 30% đàn ông da trắng miền Nam trong độ tuổi từ 18-40.Chiến thắng của miền Bắc đặt dấu chấm hết cho Liên minh miền Nam cũng như chế độ nô lệ Hoa Kỳ, và làm tăng cường vai trò của chính phủ liên bang. Các vấn đề xã hội, chính trị, kinh tế và chủng tộc của cuộc Nội chiến đã có vai trò quyết định trong việc định hình Thời kỳ Tái thiết, kéo dài đến năm 1877.Sau chiến thắng, Chính phủ Mỹ trấn áp mạnh tay tàn dư của quân đội miền Nam để đảm bảo dập tắt mầm mống ly khai. Tất cả binh sỹ của quân đội miền Nam đều bị giam giữ trong khoảng 2-4 năm cho tới khi một đạo luật ân xá được thông qua vào tháng 5/1866, và phải thêm 6 năm sau đó thì lính miền Nam mới được trao lại quyền công dân theo đạo luật ân xá năm 1872, tuy nhiên luật ân xá này không áp dụng với
500 chỉ huy quân sự cao cấp của Hợp bang miền Nam[3] Các lực lượng tàn dư của Liên minh miền Nam cũng không chịu thất bại, mở màn bằng việc với sự kiện tổng thống
Abraham Lincoln bị ám sát ngày 14-4-1865, tiếp đó là sự ra đời tổ chức
Ku Klux Klan vào 24/12/1865, một tổ chức chuyên khủng bố người da đen và cả một số người da trắng chống chế nộ nô lệ...Cuộc chiến tranh đẫm máu đã dẫn tới thành quả là người da đen thoát khỏi kiếp nô lệ, đây thường được mô tả là thành quả to lớn của cuộc chiến. Quyền bầu cử dành cho người da đen cũng lần đầu tiên trong lịch sử được công nhận. Tuy vậy, những người da đen vẫn không được trao quyền bình đẳng như người da trắng
[4]. Chính phủ Mỹ thất bại trong việc trấn áp tàn dư của miền Nam, trong 25 năm sau đó, nhiều bang ở Mỹ đã đề ra rất nhiều các đạo luật mang nặng sự
phân biệt chủng tộc. Quân đội liên bang thậm chí không bảo vệ người da đen trước bạo lực và đe dọa từ các nhóm người da trắng
[5] Phải tới 100 năm sau, nước Mỹ mới chính thức bãi bỏ các điều luật mang tính
phân biệt chủng tộc chống người da đen và có một tổng thống xuất thân từ miền Nam là
Lyndon Johnson (nắm quyền giai đoạn 1963-1969)
[4].