Liên kết cộng hóa trị phối trí (còn được biết đến như là
Liên kết cộng hóa trị cho - nhận hay
Liên kết phối trí) là một dạng đặc biệt của
liên kết cộng hóa trị- liên kết cộng hoá trị 2 tâm- 2 electron (2c-2e), trong đó cặp
electron dùng chung chỉ đến từ một
nguyên tử duy nhất. Khi liên kết được tạo thành, độ bền của nó không khác gì so với liên kết cộng hóa trị.Các liên kết cộng hóa trị phối trí được tạo thành khi một
bazơ Lewis (chất cung cấp điện tử) cung cấp một cặp điện tử cho
axít Lewis (chất nhận điện tử) và hợp chất tạo thành sau đó được gọi là
adduct.Các liên kết phối trí có thể tìm thấy trong nhiều chất khác nhau, chẳng hạn như trong các phân tử đơn giản như
mônôxít cacbon (CO), trong đó có một liên kết phối hợp và hai liên kết cộng hóa trị thông thường giữa nguyên tử
cacbon và nguyên tử
ôxy, hay trong ion
amôni (NH4+), trong đó liên kết phối hợp được tạo thành giữa
prôton (ion H+) và nguyên tử
nitơ. Các liên kết phối hợp cũng được tạo ra trong các hợp chất thiếu điện tử, chẳng hạn như trong
clorua berili rắn (BeCl2), trong đó mỗi nguyên tử
berili được liên kết tới hai nguyên tử
clo, hai với liên kết cộng hóa trị thông thường và hai với liên kết phối hợp, điều này sẽ tạo cho nó một cặp tám (octet) ổn định của các điện tử.Các liên kết phối trí cũng có thể tìm thấy trong các
phức chất có sự tham gia của các ion kim loại, đặc biệt nếu chúng là các ion
kim loại chuyển tiếp. Trong các phức chất này, các chất trong dung dịch hoạt động như các bazơ Lewis và cung cấp các cặp điện tử tự do của chúng cho ion kim loại, trong lượt nó hoạt động như các axít Lewis và nhận các điện tử. Các liên kết phối hợp tạo ra các hợp chất gọi là
phức chất, trong khi chất cung cấp điện tử được gọi là các
phối tử (ligand). Có rất nhiều hóa chất với các nguyên tử có các cặp điện tử độc thân, chẳng hạn ôxy,
lưu huỳnh,
nitơ và các halôgen hay các ion halogenua, mà trong dung dịch có thể cung cấp các cặp điện tử để trở thành các phối tử. Một phối tử thông thường là
nước (H2O), nó sẽ tạo thành các phức chất với bất kỳ ion kim loại ngậm nước nào, chẳng hạn Cu2+, để tạo ra [Cu(H2O)4]2+ trong dung dịch nước. Các phối tử đơn giản khác là
amôniắc (NH3), các ion florua (F-), clorua (Cl-) và xyanua (CN-).