Lavrentiy Pavlovich Beria (
tiếng Gruzia: [ლავრენტი პავლეს ძე ბერია, Lavrenti Pavles dze Beria] lỗi: {{lang}}: văn bản có thẻ đánh dấu in xiên (
trợ giúp);
tiếng Nga: Лавре́нтий Па́влович Бе́рия; 29 tháng 3 năm 1899 – 23 tháng 12 năm 1953) là một chính trị gia
Liên Xô,
Nguyên soái Liên Xô và là người phụ trách
an ninh quốc gia, lãnh đạo bộ máy an ninh và
cảnh sát mật Liên Xô (
NKVD) thời
Iosif Vissarionovich Stalin trong
Thế chiến II, và là Phó Thủ tướng trong những năm thời hậu chiến (1946–1953).Beria trở thành lãnh đạo của NKVD từ tháng 11 năm 1938, sau khi người tiền nhiệm Yezhov bị hạ bệ. Beria lập tức cho điều tra lại các hành động tra tấn, bắt người, vu oan trong thời kì của Yezhov, kết quả là 100.000 người được thả và Yezhov cùng nhiều tay chân bị xử bắn vì tội lạm quyền.Beria là một trong những lãnh đạo an ninh cầm quyền lâu dài nhất và có ảnh hưởng lớn nhất trong thời Stalin. Ông điều hành nhiều vùng rộng lớn của Liên Xô và là chỉ huy của lực lượng vũ trang của NKVD trong cuộc chiến tranh
chống phát xít Đức, chỉ huy và điều phối hoạt động của các lực lượng du kích Liên Xô trong hậu phương Đức, điều phối các hoạt động tình báo và phá hoại trong hậu phương Đức, xử lý các trường hợp đào ngũ, phản bội, vô kỷ luật trong hàng ngũ quân đội Liên Xô. Beria cũng coi sóc các trại cải tạo lao động
Gulag và điều hành các viện nghiên cứu bí mật bao hàm các nhà khoa học bị vướng vòng lao lý (gọi là
sharashka). Ông cũng tham dự
Hội nghị Yalta.
[1] Sau chiến tranh, Beria hỗ trợ hoạt động của các đảng cộng sản và đồng minh trong cuộc đấu tranh giành quyền lực ở các nước Đông Âu.Beria còn là người lãnh đạo chương trình chế tạo thành công
bom nguyên tử của Liên Xô, vì ông là người có khả năng lãnh đạo, điều hành giỏi, có thái độ cứng rắn và không khoan nhượng, và là người có khả năng đem lại kết quả cho các dự án.Tháng 3 năm 1953, Stalin qua đời. Beria trở thành phó thủ tướng thứ nhất của Liên Xô. Ông là một trong bộ ba cầm quyền trong thời gian này cùng với G. Malenkov và V. Molotov. Tuy nhiên, Khrushchev đã tiến hành một cuộc đảo chính dưới sự hỗ trợ của các tướng lĩnh quân đội, bắt giam Beria và kết án ông phản quốc. Beria bị xử bắn ở tầng hầm của tổng hành dinh quân khu Moskva bởi tướng
Pavel Batitsky.
[2]