Họ Thủy thanh (
danh pháp khoa học:
Tetracentraceae) là tên gọi để chỉ một
họ thực vật có hoa. Họ này được nhiều nhà phân loại học công nhận.
Hệ thống APG II năm 2003 (không thay đổi so với
hệ thống APG năm 1998) không công nhận một cách chính thức việc sử dụng tên gọi họ này và gộp loài duy nhất của họ vào trong họ
Trochodendraceae. Cả APG và APG II đều cho phép tách riêng họ Tetracentraceae ra, không đặt cả hai họ như đã đề cập vào trong bộ nào và để chúng trong số các dòng dõi cơ sở của
thực vật hai lá mầm thật sự. Việc chia tách như thế tạo ra hai họ, mỗi họ chỉ có 1 loài cây thân gỗ với họ Tetracentraceae là
thủy thanh [1] (Tetracentron sinense) có ở tây nam
Trung Quốc và
Nepal, còn họ
Trochodendraceae với
côn lan[2] (Trochodendron aralioides) có ở
Nhật Bản và miền bắc
Đài Loan. Hai loài cây này chia sẻ đặc trưng chung là có chất gỗ (xylem) thứ cấp không có mạch, và đây là điều cực hiếm trong số thực vật hạt kín. Do lớp gỗ không có mạch gợi ý về tính nguyên thủy của hai loài này nên chúng luôn nhận được sự chú ý từ giới các nhà phân loại học. Gần đây, trong một bài viết năm 2005 tại sinhocvietnam, tiến sĩ Nguyễn Nghĩa Thìn cho rằng loài thủy thanh có mặt tại khu vực
Sa Pa,
Lào Cai nhưng chưa đặt tên tiếng Việt cho nó.Tuy nhiên, từ
hệ thống APG III năm 2009 trở đi,
họ Côn lan (Trochodendraceae) được công nhận là họ duy nhất trong
bộ Côn lan (Trochodendrales)
[3], chứa cả Tetracentron sinense lẫn Trochodendron aralioides.
Hệ thống Cronquist năm 1981 chấp nhận cả hai họ và đặt chúng trong
bộ Côn lan thuộc phân lớp
Hamamelidae của lớp
Magnoliopsida.
Hệ thống Dahlgren có sự lựa chọn tương tự trong cấp họ và bộ, nhưng đặt bộ này trong siêu bộ
Rosanae của phân lớp
Magnoliidae.
Hệ thống Dahlgren có sự lựa chọn tương tự trong cấp họ và bộ, nhưng đặt bộ này trong siêu bộ
Rosanae của phân lớp
Magnoliidae.
Hệ thống Engler phiên bản cập nhật năm 1964 đặt cả hai họ trong bộ lớn
Magnoliales của phân lớp
Archychlamydeae thuộc lớp
Dicotyledoneae.
Hệ thống Wettstein cập nhật lần cuối năm 1935 hợp nhất cả hai loài trong họ Trochodendraceae và đặt trong bộ
Polycarpicae (tên gọi cũ hơn của bộ Magnoliales) thuộc phân lớp
Choripetalae của lớp
Dicotyledones.