Horemheb
Horemheb

Horemheb

Horemheb (đôi khi còn gọi là Horemhab hoặc Haremhab) là vị pharaon cuối cùng của Vương triều thứ 18 từ khoảng năm 1319 cho đến năm 1292 trước Công nguyên,[1] hoặc là từ năm 1306 cho đến cuối năm 1292 trước Công nguyên (nếu như ông trị vì 14 năm) mặc dù ông không có họ hàng với các vị tiên vương và được tin là có nguồn gốc bình dân.Trước khi trở thành pharaon, Horemheb là Tổng chỉ huy quân đội dưới các triều vua TutankhamunAy. Sau khi lên ngôi, ông đã cải tổ Nhà nước và chủ trương xóa bỏ mọi di sản của thời kỳ Armana trước đó. Sử cũ coi ông là vị vua đã chấm dứt thời kỳ hỗn loạn của các vua thành Armana và mở ra một đế quốc mới cũng như thời kỳ Ramesses, đồng thời tiếp bước Ahmose I đưa Ai Cập quay trở về với các giá trị truyền thống của Vương triều thứ 18[2]. Song, bất chấp tầm quan trọng của ông trong lịch sử, Horemheb đã trở thành một pharaon bị quên lãng, theo như cuốn sách Horemheb: The Forgotten pharaon (2009) của Charlotte Booth.[3]Horemheb đã phá hủy các tượng đài của Akhenaten, và dùng tàn tích của chúng cho việc thực thi các công trình xây dựng của chính ông, và cướp đoạt các công trình của Tutankhamun và Ay.[2] Có lẽ Horemheb không có con và ông đã bổ nhiệm quan Tể tướng Paramesse làm người kế vị ông - đó là vua Ramesses I sau này. Quyết sách này đã dẫn tới sự lên ngôi của Ramesses II - một trong những ông vua nổi tiếng nhất trong lịch sử Ai Cập. Có lẽ từ nhỏ Ramesses II - cháu nội của Ramesses I, đã được yết kiến và kính nể Horemheb, do đó sau khi lên làm vua Ramesses II đã tổ chức nhiều hoạt động tôn thờ Horemheb. Dù các sử liệu thời hiện đại luôn mở đầu Vương triều thứ 19 với Ramesses I, tác giả Booth coi Horemheb thực sự là vị vua sáng lập Vương triều này.[2][3]