Quá trình xâm lược của Hoa Kỳ vào Afghanistan xảy ra sau
cuộc tấn công ngày 11 tháng 9 vào cuối năm 2001
[1] và được các đồng minh thân cận của Hoa Kỳ hỗ trợ. Cuộc chiến này đã chính thức bắt đầu
Chiến tranh chống khủng bố. Cuộc xung đột này còn được gọi là
cuộc chiến của Hoa Kỳ tại Afghanistan[2] hoặc
cuộc xâm lược Afghanistan năm 2001. Mục tiêu công khai của cuộc chiến này là tiêu
diệt al-Qaeda và không cho nó cơ sở hoạt động an toàn ở Afghanistan bằng cách loại bỏ
Taliban ra khỏi vị trí nắm quyền lực.
[3] Vương quốc Anh là đồng minh chủ chốt của Hoa Kỳ và đã ủng hộ hành động quân sự ngay từ khi bắt đầu chuẩn bị cho cuộc xâm lược. Cuộc chiến diễn ra sau
cuộc Nội chiến Afghanistan giai đoạn 1996–2001 giữa Taliban và các
nhóm Liên minh phương Bắc, mặc dù Taliban đã kiểm soát 90% đất nước này vào năm 2001. Cuộc xâm lược của Hoa Kỳ vào Afghanistan trở thành giai đoạn đầu tiên của
Chiến tranh ở Afghanistan (2001 - nay).
Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush yêu cầu Taliban giao nộp
Osama bin Laden và trục xuất
al-Qaeda; bin Laden đã bị
FBI truy nã từ năm 1998. Taliban từ chối
dẫn độ bin Laden trừ khi Hoa Kỳ đưa ra bằng chứng thuyết phục về việc bin Laden tham gia vào vụ tấn công 11/9,
[4] và phớt lờ yêu cầu đóng cửa các căn cứ khủng bố và giao nộp các nghi phạm khủng bố khác ngoài bin Laden. Yêu cầu này đã bị Hoa Kỳ bác bỏ vì coi đó là một chiến thuật câu giờ vô nghĩa, và Hoa Kỳ đã tiến hành
Chiến dịch Tự do Bền vững vào ngày 7 tháng 10 năm 2001, cùng với
Vương quốc Anh. Các lực lượng khác, bao gồm cả quân đội Liên minh phương Bắc trên bộ đã tham gia cùng với liên quân Anh-Mỹ.
[5][6] Mỹ và các đồng minh nhanh chóng đánh bật Taliban khỏi vị trí nắm quyền vào ngày 17 tháng 12 năm 2001 và xây dựng các căn cứ quân sự gần các thành phố lớn trên khắp Afghanistan. Hầu hết các thành viên của al-Qaeda và Taliban đều không bị bắt, họ trốn sang nước láng giềng
Pakistan hoặc rút lui về các vùng núi xa xôi hoặc nông thôn trong
Trận chiến Tora Bora.Vào tháng 12 năm 2001,
Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thành lập
Lực lượng Hỗ trợ An ninh Quốc tế (ISAF) để giám sát các hoạt động quân sự trong nước và đào tạo
Lực lượng An ninh Quốc gia Afghanistan. Tại
Hội nghị Bonn vào tháng 12 năm 2001,
Hamid Karzai được chọn làm người đứng đầu
Chính quyền lâm thời Afghanistan, sau
cuộc họp loya jirga (đại hội đồng)
năm 2002 ở Kabul đã trở thành
Chính quyền chuyển tiếp Afghanistan. Trong
cuộc bầu cử phổ thông năm 2004, Karzai được bầu làm tổng thống của nước này, nay được đặt tên là
Cộng hòa Hồi giáo Afghanistan.
[7] Vào tháng 8 năm 2003,
NATO tham gia với tư cách là một liên minh, thay ISAF làm lãnh đạo.
[8] Một phần lực lượng của Hoa Kỳ ở Afghanistan hoạt động dưới sự chỉ huy của NATO; phần còn lại vẫn nằm dưới quyền chỉ huy trực tiếp của Hoa Kỳ.Thủ lĩnh Taliban
Mullah Omar đã tổ chức lại Taliban, và vào năm 2002, ông đã phát động
một cuộc nổi dậy chống lại chính phủ Afghanistan và ISAF. Cuộc nổi dậy này vẫn tiếp tục cho đến ngày nay.
[9][10], trải qua 20 năm chiến đấu dai dẵng, đến năm 2021, sau 20 năm Hoa Kỳ phát động chiến tranh và tuyên bố rút quân thì sau một loạt
các cuộc tấn công dồn dập, đến ngày 15 tháng 8 năm 2021, các lực lượng Taliban đã
tiến vào thủ đô Kabull từ mọi hướng, máy bay quân sự Mỹ đã đáp xuống Đại sứ quán Mỹ ở thủ đô Kabull để sơ tán các nhân sự của Mỹ và những người cộng tác đang khẩn trương tiêu hủy tài liệu, cũng được một số nhà bình luận so sánh với khoảnh khắc
Sự sụp đổ của Sài Gòn (Fall of Saigon) trong
Chiến tranh Việt Nam[11][12][13].