Dune: Hành tinh cát (tựa gốc tiếng Anh: Dune, hay còn gọi là Dune: Phần một) là phim điện ảnh sử thi khoa học viễn tưởng của Mỹ năm 2021 do Denis Villeneuve làm đạo diễn và đồng sản xuất với phần kịch bản do ông cùng với Jon Spaihts và Eric Roth chắp bút. Đây là phần phim đầu tiên trong kế hoạch chuyển thể hai phần từ cuốn tiểu thuyết Xứ Cát của cố nhà văn Frank Herbert xuất bản lần đầu năm 1965, với nội dung bao quát khoảng nửa đầu của cuốn sách. Lấy bối cảnh ở tương lai xa, phim theo chân chàng trai Paul Atreides khi Gia tộc Atreides của cậu bị đẩy vào cuộc chiến tranh giành hành tinh sa mạc Arrakis. Phim có sự tham gia diễn xuất của Timothée Chalamet, Rebecca Ferguson, Oscar Isaac, Josh Brolin, Stellan Skarsgård, Dave Bautista, Stephen McKinley Henderson, Zendaya, David Dastmalchian, Trương Chấn, Sharon Duncan-Brewster, Charlotte Rampling, Jason Momoa và Javier Bardem.Dune: Hành tinh cát là bản chuyển thể thứ ba của Xứ Cát sau bộ phim năm 1984 của David Lynch – một tác phẩm thất bại cả về mặt thương mại lẫn chuyên môn – và loạt phim ngắn năm 2000 của John Harrison. Sau nỗ lực không thành của hãng Paramount Pictures trong việc sản xuất một phiên bản chuyển thể mới,[5] Legendary Entertainment đã mua lại bản quyền điện ảnh và truyền hình của Xứ Cát vào năm 2016, với Villeneuve ký hợp đồng đảm nhiệm vai trò đạo diễn vào tháng 2 năm 2017. Các hợp đồng sản xuất chỉ đảm bảo cho việc thực hiện phần phim đầu tiên, còn phần phim thứ hai sẽ được bật đèn xanh nếu phim đầu tiên đạt thành công sau khi phát hành. Quá trình quay phim diễn ra từ tháng 3 đến tháng 7 năm 2019 tại Budapest, Jordan, Na Uy và Abu Dhabi.Phần phim ban đầu được lên kế hoạch phát hành vào cuối năm 2020, nhưng sau cùng lại bị trì hoãn bởi những ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.[6] Dune: Hành tinh cát công chiếu ra mắt tại Liên hoan phim quốc tế Venezia lần thứ 78 vào ngày 3 tháng 9 năm 2021, trước khi được phát hành thương mại vào ngày 15 tháng 9 năm 2021 tại các thị trường quốc tế. Tác phẩm bắt đầu được công chiếu tại các rạp ở Hoa Kỳ và phát trực tuyến trên nền tảng HBO Max từ ngày ngày 21 tháng 10 năm 2021. Tại Việt Nam, phim khởi chiếu tại các cụm rạp trên toàn quốc từ ngày 10 tháng 12 năm 2021 sau nhiều lần trì hoãn vì dịch. Bộ phim nhìn chung đã được các nhà phê bình đón nhận nồng nhiệt nhờ phần hình ảnh, phạm vi và tham vọng mà tác phẩm đã thể hiện, thu về 393 triệu USD toàn cầu với kinh phí sản xuất 165 triệu USD. Nó được Ủy ban Quốc gia về Phê bình Điện ảnh Hoa Kỳ bình chọn là một trong 10 phim điện ảnh hay nhất năm 2021, đồng thời cũng lọt vào danh sách top 10 phim điện ảnh hàng năm của Viện phim Mỹ. Tại giải Oscar lần thứ 94, phim được đề cử 10 hạng mục và thắng 6, trong đó gồm hạng mục Nhạc phim hay nhất và các hạng mục kỹ thuật khác. Chưa đầy một tuần sau khi phát hành nội địa, phần phim tiếp theo mang tên Dune: Phần hai đã được bật đèn xanh, với kế hoạch phát hành vào 17 tháng 11 năm 2023.