Chi Ngưu bàng hay còn gọi
chi Ngưu bảng,
chi Ngưu báng (
danh pháp khoa học:
Arctium) là một chi thực vật thuộc
họ Cúc (Asteraceae).
[2] Là bản địa
Cựu Thế giới, nhưng một vài loài đã du nhập rộng khắp thế giới.
[3] Loài
tiểu ngưu bảng (A. minus) mọc hoang dại trong nhiều khu vực của
Bắc Mỹ,
châu Âu và
châu Á.Các loài ngưu bảng có các lá màu lục sẫm, chúng có thể cao tới 45 cm (18 inch). Các lá này nói chung khá lớn, to cánh, hình trứng với các lá phía dưới có hình tim, phủ lông tơ ở mặt dưới. Các cuống lá rỗng. Các loài Arctium ra hoa từ tháng Bảy tới tháng Mười.Các đầu đầy gai của các loài thực vật này đáng chú ý là do chúng rất dễ mắc vào quần áo cũng như lông của động vật, điều này tạo ra cơ chế tuyệt vời cho sự phát tán hạt của chúng. Các móc bám của hạt gây ra kích thích và có thể tạo ra những cục "tóc" trong ruột của động vật. Tuy nhiên, phần lớn các
động vật không ăn các loại cây này.Một lượng lớn các loài trước đây đã từng được xếp vào chi này, nhưng phần lớn trong số đó hiện nay đã được chuyển sang chi
Cousinia có quan hệ họ hàng gần. Giới hạn chính xác giữa Arctium và Cousinia rất khó xác định; do ở đây có tương quan chính xác giữa phát sinh chủng loài ở mức phân tử của chúng. Các loài ngưu bảng đôi khi còn bị nhầm lẫn với các loài ké (chi
Xanthium cùng họ) và
đại hoàng (chi
Rheum,
họ Rau răm (Polygonaceae).
Rễ của ngưu bảng, cùng với các loài thực vật khác, bị
ấu trùng của bướm ma (Hepialus humuli) ăn. Các loài thực vật này cũng bị ấu trùng của một số loài nhậy khác thuộc
bộ Cánh vẩy (Lepidoptera) như
Euproctis chrysorrhoea,
Coleophora paripennella,
Coleophora peribenanderi,
Naenia typica,
Eupithecia centaureata và
Odontopera bidentata phá hại.Phần thân màu lục phía trên mặt đất của các loài ngưu bảng có thể gây ra viêm da do tiếp xúc ở người do các loại
lacton (hợp chất
este vòng) do chúng sinh ra.