Agesilaos II, hoặc là
Agesilaus II (
Tiếng Hy Lạp Ἀγησίλαος) (444 trước
Công Nguyên – 360 trước Công Nguyên) là một vị
vua nhà Eurypond của
Sparta, trị vì từ khoảng năm 400 trước Công Nguyên cho đến năm 360 trước Công Nguyên.,Ttrong phần lớn
triều đại ông, ông "vừa là một vị tướng sáng suốt vừa là một vị vua xuất chúng của toàn thể Hy Lạp" (theo
Plutarchus), và gắn liền với mọi chiến công và vận mệnh của Sparta.
[1] Ông được xem là một vị vua rất mạnh mẽ.
[2] Dưới thời ông, xứ Sparta lên đến cực thịnh, nhưng sau đó lại suy sụp. Khi mới lên ngôi, ông tấn công
Ba Tư, sau đó quay về Hy Lạp theo đường tiến quân của
Xerxes I năm xưa,
[3] và bẻ gãy cuộc tấn công của các láng giềng nhằm lật đổ sự bá quyền của người Sparta trên toàn cõi Hy Lạp. Nhưng rồi, trong khi sức mạnh của Sparta ngày càng gia tăng, thời kỳ bá chủ của Sparta kết thúc khi quân Sparta bị quân
Thebes đánh bại trong
trận Leuctra vào năm 371 trước Công Nguyên. Sau đó, Agesilaos II thành công trong cuộc chiến đấu bảo vệ thành bang Sparta thoát khỏi cuộc
xâm lược của quân Thebes. Không những thế, cuối đời ông còn giành những chiến thắng tại
Ai Cập.
[4] Các sử gia Hy Lạp cổ đại coi ông là nhân vật kiệt xuất nhất của thời đại.
[5] Nhà
sử học Xenophon có viết
tiểu sử của vị anh hùng này.
[6]