Đền Lý Quốc Sư là một ngôi đền cổ được xây cất từ năm 1131 thời
nhà Lý và gọi là
Lý Quốc Sư tự (李國師寺). Hiện nằm ở số 50
phố Lý Quốc Sư, phường
Hàng Trống, quận
Hoàn Kiếm, thành phố
Hà Nội.Nơi đây thờ
thiền sư
Nguyễn Minh Không người đã chữa khỏi bệnh cho vua
Lý Thần Tông. Ông được phong làm quốc sư và được triều đình phong ấp ở làng Tiên Thị (nay là Điềm Xá) huyện
Gia Viễn tỉnh
Ninh Bình. Khi ông mất, dân làng lập đền thờ gọi là "Lý Quốc Sư Tự". Năm 1932, thiền sư Nguyễn Văn Định trụ trì đã bài trí thêm tượng Phật nên đền được gọi là
chùa Lý Quốc Sư.Theo truyền thuyết ông giỏi pháp thuật và còn là tổ nghề
đúc đồng. Đền còn tấm bia do
Lê Đình Diên soạn năm
Tự Đức 1855 nhân dịp trùng tu. Những ngày đầu toàn quốc chống Pháp, đền đã bị hủy hoại, năm 1954 mới trùng tu như ngày nay. Đền có nhiều tượng nghệ thuật truyền thần với các nhân vật lịch sử, phong cách điêu khắc thời Lê như nhóm tượng gỗ phủ sơn 4 tượng công chúa thời nhà Lý, 4 quan
nhà Lý với phẩm phục triều đình, mỗi người một dáng vẻ thần thái khác nhau. Đáng chú ý có 4 chân dung phù điêu đá tô màu:
Từ Đạo Hạnh trong bia cao 1,3m, Đức
Thánh Mẫu ngồi chống chân trên đài sen như tượng tròn dựa vào bia cao 82 cm, Đức Thánh phụ cao 93 cm đội mũ vuông, có dải trùm vai và
sư Giác Hải đầu búi tó, râu ngắn cao 97 cm. Đây là những tượng đá cổ thế kỷ 16 mô ta theo hình thức tự nhiên, gần với người thực. Chùa còn có một quả chuông Bảo Tháp tự chung có niên đại Ất Hợi nhưng chưa rõ đời vua. Năm 1995, chùa được
Nhà nước Việt Nam công nhận là di tích lịch sử văn hóa.Ở đền
Lý Quốc Sư, các nhà sư trong đền thường xuống đường, mở rộng cổng đền phục vụ cơm chay. Người đến ăn "chay" có cả người Việt lẫn người nước ngoài, ngày càng đông.
Phố Lý Quốc Sư ở
Hà Nội là con phố độc đáo, nhất là ẩm thực.