Ống khói đen hay cột khói đen là một kiểu miệng phun thủy nhiệt được tìm thấy dưới đáy biển. Chúng có bề rộng khoảng hàng trăm mét khi nước cực nóng trào lên từ bên dưới vỏ Trái Đất xuyên qua đáy biển. Dòng nước này rất giàu các chất khoáng hòa tan từ vỏ Trái Đất và hầu hết chất khoáng này là sulfua. Khi nó tiếp xúc với nước đại dương lạnh, một số khoáng vật kết tủa tạo thành các cấu trúc giống ống khói đen xung quanh các miệng phun thủy nhiệt này. Các sulfua kim loại được tích tụ có thể tạo thành mỏ sulfua núi lửa.Các cột khói đen này được các nhà khoa học thuộc Viện Hải Dương học Scripps phát hiện vào năm 1977 trên đới nâng đông Thái Bình Dương. Chúng được quan sát bằng các tàu ngầm nhỏ có tên là Alvin. Hiện nay, các cột khói đen này cũng có mặt trong Đại Tây Dương và Thái Bình Dương ở độ sâu trung bình 2.100 mét. Hầu hết các cột khói đen phía bắc gồm cụm gồm 5 miệng phun được gọi là Loki's Castle,[1] được các nhà khoa học từ Đại học Bergen phát hiện năm 2008 tại 73 độ vĩ bắc trên Sống núi giữa Đại Tây Dương giữa Greenland và Na Uy. Các cột khói đen này có điểm lý thú là nó nằm trong vùng mà vỏ Trái Đất ổn định, ít có hoạt động kiến tạo.[2]Vùng nước xung quanh một ống khói có thể đạt đến 400 °C, nhưng lại không sôi vì áp suất nước ở độ sâu này vượt quá áp suất hóa khí của dung dịch lỏng. Vùng nước này cũng đặc biệt mang tính axit rất cao, giá trị pH có thể thấp đến 2.8 - tương tự như dấm.