Tọa độ: 20°07′53″B 105°51′30″Đ / 20,131349°B 105,858225°Đ / 20.131349; 105.858225Đèo Tam Điệp là tổ hợp đèo trên núi Tam Điệp ở ranh giới tỉnh Ninh Bình và Thanh Hóa, Việt Nam.[1][2][3]Núi Tam Điệp là dãy núi nằm ở vùng ranh giới giữa thành phố Tam Điệp tỉnh Ninh Bình và thị xã Bỉm Sơn cùng huyện Hà Trung tỉnh Thanh Hóa. Dải núi chạy ra biển theo hướng tây bắc – đông nam và có 3 ngọn. "Tam Điệp" là tên chữ được gọi trong sử sách và địa lý cổ Việt Nam, địa danh mốc trên con đường thiên lý cổ thời phong kiến từ Thăng Long vào Nam. Đèo Ba Dội là tên Nôm của đèo Tam Điệp, xuất hiện trong thơ Hồ Xuân Hương, trong tiếng Việt cổ có nghĩa là ba đợt, ba lớp.