Chiến thắng của Azerbaijani
[2][3]Trong cuộc chiến:Sau
đình chiến:
Azerbaijan Armenia Artsakh Quân đội Azerbaijan Bộ đội biên phòng[34] Bộ Nội vụ Cục Tình báo Nước ngoàiLính đánh thuê Syria
[17][45]Theo Azerbaijan:Theo SOHR:Theo Armenia:Chiến tranh Nagorno-Karabakh 2020 là một cuộc xung đột vũ trang giữa
Azerbaijan, ủng hộ bởi
Thổ Nhĩ Kỳ, với
Cộng hòa Artsakh tự xưng và
Armenia, trong vùng lãnh thổ tranh chấp
Nagorno-Karabakh và
khu vực xung quanh. Đây là bước leo thang mới nhất của
cuộc xung đột ở khu vực này, vốn được cộng đồng quốc tế công nhận là một phần của Azerbaijan, nhưng được kiểm soát một phần bởi Artsakh, một
quốc gia ly khai với dân tộc chủ yếu là người Armenia.
[lower-alpha 4]Các cuộc đụng độ bắt đầu vào sáng ngày 27 tháng 9 năm 2020 dọc theo
Đường liên lạc Nagorno-Karabakh, vốn được thiết lập sau cuộc
Chiến tranh Nagorno-Karabakh thứ nhất (1988–1994). Đáp lại, Armenia và Artsakh đã đưa ra
thiết quân luật và
tổng động viên,
[81][82] trong khi Azerbaijan đưa ra thiết quân luật,
[83] một lệnh giới nghiêm và điều động một phần.
[84] Vào ngày 28 tháng 9, việc huy động một phần đã được tuyên bố tại Azerbaijan.
[85] Thổ Nhĩ Kỳ hỗ trợ quân sự cho Azerbaijan, tuy nhiên mức độ hỗ trợ còn chưa rõ ràng.
[86][87] Sự liên quan của Thổ Nhĩ Kỳ được cho là nỗ lực để mở rộng trường ảnh hưởng, cả bằng việc nâng cao vị thế của Azerbaijan trong cuộc xung đột và giảm thiểu tầm ảnh hưởng của Nga trong khu vực.
[86][88]Các nhà phân tích quốc tế tin rằng việc giao tranh bắt đầu với Azerbaijan
tấn công,
[86][89] với mục đích chính là lấy lại những quận ít đồi núi ở phía nam Nagorno-Karabakh, dễ chiếm hơn khu vực bên trong được bảo vệ kiên cố.
[90] Cuộc chiến đánh dấu việc sử dụng
UAV, cảm biến, pháo binh hạng nặng tầm xa
[91] và
tên lửa, cũng như tuyên truyền nhà nước và việc sử dụng tài khoản mạng xã hội trên
mặt trận thông tin trực tuyến.
[92] Con số thương vong ở cả hai bên có thể lên đến vài ngàn.
[93] Nhiều quốc gia và
Liên Hợp Quốc lên án mạnh mẽ cuộc chiến và kêu gọi hai bên giảm leo thang căng thẳng và quay lại đàm phán ngay lập tức.
[94] Ba thỏa thuận ngừng bắn do Nga, Pháp, và Hoa Kỳ làm trung gian vẫn không thể chấm dứt cuộc giao tranh.
[95]Sau
vụ chiếm giữ Shusha, thành phố lớn thứ hai tại Nagorno-Karabakh, một
thỏa thuận đình chiến được ký giữa Tổng thống Azerbaijan,
Ilham Aliyev, Thủ tướng Armenia,
Nikol Pashinyan, và Tổng thống Nga,
Vladimir Putin, chấm dứt tất cả xung đột trong khu vực kể từ 00:00, ngày 10 tháng 11 năm 2020
giờ Moskva.
[96][97][98] Tổng thống Artsakh,
Arayik Harutyunyan, cũng đồng ý chấm dứt chiến tranh.
[99] Dưới thỏa thuận này, các bên tham chiến sẽ giữ quyền kiểm soát các lãnh thổ hiện tại trong Nagorno-Karabakh, trong khi Armenia sẽ trao trả vùng lãnh thổ xung quanh chiếm được năm 1994 cho Azerbaijan. Azerbaijan cũng được tiếp cận trực tiếp vùng lãnh thổ tách rời
Nakhchivan giáp với
Thổ Nhĩ Kỳ và
Iran.
[6] Khoảng 2.000 binh lính Nga sẽ được điều đi làm lực lượng gìn giữ hòa bình dọc theo hành lang Lachin giữa Armenia và Nagorno-Karabakh trong vòng ít nhất 5 năm.
[1]Theo Bộ Quốc phòng Azerbaijan, thỏa thuận đình chiến bị phá vỡ ngày 26 tháng 11, tại làng
Sor, và nói rằng ba lính Azerbaijan bị giết và hai người bị thương trong một cuộc tấn công bởi Armenia. Đồng thời, theo giới chức Azerbaijan, ngày 8 tháng 12, một lính Azerbaijan bị giết và một nhân viên
Azercell bị thương nặng trong lúc lắp đặt cơ sở liên lạc và thiết bị truyền tải gần
Hadrut.
[100]Vụ vi phạm đáng kể thỏa thuận đầu tiên được lực lượng gìn giữ hòa bình Nga trong vùng xác nhận diễn ra ngày 11 tháng 12, gần
Hadrut. Các làng
Khtsaberd (Çaylaqqala),
Hin Tagher (Köhnə Tağlar), và tu viện
Katarovank tại tỉnh
Tỉnh Hadrut đã bị Artsakh chiếm giữ trong cuộc chiến.
[101] Giao tranh nổ ra quanh khu vực bám trụ của Armenia mặc cho
thỏa thuận đình chiến, và lực lượng Azerbaijan được cho là đã chiếm được Hin Tagher ngày 12 tháng 12, với một số đụng độ tiếp tục diễn ra trong khu vực.
[102][103][104] Sau đó, giới chức Artsakh xác nhận rằng sáu người lính đã bị thương.
[105] Cả hai bên cáo buộc bên còn lại tái khởi động cuộc xung đột. Lực lượng gìn giữ hòa bình Nga yêu cầu cả hai bên tôn trọng thỏa thuận đình chiến.
[106] Ngày 13 tháng 12, lực lượng Nga chiếm quyền kiểm soát Hin Tagher.
[107] Tuy nhiên, ngày hôm sau, Bộ Quốc phòng Nga phát hành bản đồ cho thấy cả hai ngôi làng nằm ngoài phạm vi của nhiệm vụ gìn giữ hòa bình,
[108] và cả hai được trả về cho Azerbaijan.
[109]