Vườn_quốc_gia_Thung_lũng_Valbonë
Vườn_quốc_gia_Thung_lũng_Valbonë

Vườn_quốc_gia_Thung_lũng_Valbonë

Vườn quốc gia Thung lũng Valbonë (tiếng Albania: Parku Kombëtar i Luginës së Valbonës) là một vườn quốc gia nằm bên trong dãy núi Albania Alps ở miền Bắc Albania. Với tổng diện tích 80 km2 (31 dặm vuông Anh), vườn quốc gia bao gồm khu vực sông Valbona và vùng lân cận với địa hình đồi núi, cảnh quan núi cao, suối băng, những chỗ trũng sâu, thác nước, thung lũng với sự xuất hiện dày đặc của rừng lá kim và rừng rụng lá.[2] Nhờ có vị trí xa xôi hẻo lánh nên hệ sinh thái ở vườn quốc gia nhìn chung là còn nguyên sơ. Hệ sinh thái nguyên sơ rộng lớn này là trung tâm của thứ từng được gọi là "Điều kỳ diệu trên dãy Alps của Albania".Vườn quốc gia này tiếp giáp với Montenegro ở phía Bắc, Khu bảo tồn thiên nhiên Gashi ở phía Đông, Công viên tự nhiên Vùng Nikaj-Mërtur ở phía Nam và Vườn quốc gia Theth ở phía Tây. Có đề xuất để mở rộng ranh giới vườn để hợp nhất với Khu bảo tồn thiên nhiên Gashi và Theth để tạo thành một vườn quốc gia lớn hơn. Hơn nữa, Albania, KosovoMontenegro đang có kế hoạch thành lập một khu bảo tồn xuyên biên giới được biết đến là Công viên hòa bình Balkan.[3] Công viên hòa bình sẽ bao trùm khu vực Vườn quốc gia Thung lũng Valbonë, vườn quốc gia Theth, Khu bảo tồn thiên nhiên Gashi, Công viên tự nhiên Vùng Nikaj-Mërtur, vườn quốc gia Bjeshkët e Nemuna ở Kosovo và Vườn quốc gia Prokletije ở Montenegro.[4]Albania Alps là một trong những khu vực tự nhiên ấn tượng và đáng chú ý nhất tại Albania. Nó là đoạn cực nam của dãy Dinaric Alps, tạo thành một phần của vành đai kiến tạo núi Anpơ-Himalaya, kéo dài từ Đại Tây Dương đến dãy Himalaya.[5] Những ngọn núi ở đây đặc trưng ở đá vôi và đá dolomit và cho thấy những đặc điểm chính của địa hình karst.[6] Maja Jezercë cao 2.694 m (8.839 ft) nằm ở phía tây vườn quốc gia là điểm cao nhất tại dãy Dinaric Alps. Sông Valbona bắt nguồn từ một số suối karst dọc theo phía nam của đỉnh Maja Jezercë và phía đông của đèo Valbona. Đây là con sông lớn nhất trong dãy Albania Alps, và nhận nước từ toàn mạn đông của dãy núi.[7] Vài triệu năm trước, sông băng từng một thời bao phủ phần lớn vườn quốc gia. Trong thời kỳ băng hà Würm, tổng chiều dài của sông băng Valbona là 9,5 km.[8] Ngày nay vẫn còn hai sông băng nhỏ nằm ở rìa đông bắc của Maja Jezercë.Nhờ vị trí hẻo lánh và xa xôi của vườn quốc gia này và dân cư ít, kết hợp với sự biến đổi lớn của các hệ sinh thái cùng điều kiện khí hậu ủng hộ cho sự tồn tại của một loạt các loài động thực vật hoang dã. Hầu hết diện tích vườn quốc gia được bao phủ bởi rừng, chiếm 89% diện tích bề mặt.[9] Những loài động vật đáng chú nhất tại vườn quốc gia phải kể tới gấu nâu, sói xám, linh miêu, hoẵng châu Âu, sơn dương Chamoisdê hoang dã.[10] Rừng tại vườn quốc gia được đặc trưng bởi các loài chiếm ưu thế bao gồm cử, thông và sồi.[11][12] Nhưng đáng chú ý là loài cây quan trọng và được sử dụng rộng rãi là vân sam Na Uy; vườn quốc gia là một trong số ít những vùng ở Albania có thể tìm thấy loài cây này.[13][14]Vườn quốc gia thung lũng Valbonë được thành lập theo Quyết định số 102 của Hội đồng Bộ trưởng vào ngày 15 tháng 1 năm 1996 để bảo tồn hệ sinh thái và cảnh quan thiên nhiên, tính đa dạng sinh học cùng nhiều loài động thực vật hoang dã.[15][16] Một kế hoạch mở rộng để ranh giới của vườn quốc gia để bao trùm cả Vườn quốc gia Theth và Khu bảo tồn thiên nhiên Gashi đang được xem xét. Nếu được mở rộng, vườn quốc gia sẽ trở thành khu vực được bảo vệ lớn nhất không chỉ ở Albania mà còn là lớn nhất của vùng Balkan.[17][18] Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) đã liệt vườn quốc gia như là khu bảo tồn thiên nhiên loại II. Nằm trong ranh giới của vườn quốc gia, khu vực tự nhiên sông Gashi được UNESCO công nhận là Di sản thế giới như là một phần của Các khu rừng sồi nguyên sinh trên dãy Carpath và các khu vực khác của châu Âu theo tiêu chí ix.[19] Nó cũng là một phần của Vành đai xanh châu Âu như là một nơi bảo vệ các loài động thực vật đang bị đe dọa.[20] Vườn quốc gia cũng đã gia nhập Liên đoàn EUROPARC.[21][22] Plantlife cũng đã công nhận vườn quốc gia này cũng như toàn bộ khu vực dãy núi Albania Alps như là một vùng thực vật quan trọng có tầm quan trọng quốc tế vì nó là nơi hỗ trợ cho sự phát triển của nhiều loài thực vật khác nhau.[23] Valbonë là một phần của Mạng lưới Emerald, mạng lưới sinh thái bao gồm các khu vực bảo tồn đặc biệt được chỉ định theo Công ước Bern.[18]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Vườn_quốc_gia_Thung_lũng_Valbonë http://www.mjedisi.gov.al/files/userfiles/widgets_... http://www.qbz.gov.al/botime/fletore_zyrtare/2012/... http://www.journeytovalbona.com/wp-content/uploads... http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S... http://www.geo.fu-berlin.de/geol/fachrichtungen/ge... http://www.uvm.edu/ieds/sites/default/files/balkan... http://d2ouvy59p0dg6k.cloudfront.net/downloads/pos... http://www.ibbproject.net/ibb/wp-content/themes/th... http://www.panacomp.net/albania?s=albania_dolina_v... http://www.balkanspeacepark.org/who_we_are.php