Văn minh Norte Chico (cũng gọi là văn minh Caral hoặc văn minh Caral-Supe)[1] là một xã hội thời kỳ tiền Colombo phức tạp, bao gồm lên tới 30 trung tâm dân cư lớn trong khu vực ngày nay là vùng Norte Chico ở duyên hải bắc trung bộ Peru. Nền văn minh này phát triển rực rỡ từ thiên niên kỷ 4 đến thiên niên kỷ 2 trước Công nguyên, với sự hình thành của đô thị đầu tiên nói chung được xác định có niên đại đến khoảng năm 3500 trước Công nguyên, tại Huaricanga, trong khu vực Fortaleza.[2] Niên đại từ khoảng năm 3200 trước Công nguyên trở đi khi mà các khu định cư quy mô lớn và công trình xây dựng cộng đồng trở thành rất rõ ràng,[3] và kéo dài cho đến thời kỳ suy thoái vào khoảng năm 1800 trước Công nguyên.[4] Kể từ đầu thế kỷ 21, nó đã được ghi nhận là nền văn minh lâu đời nhất được biết đến ở châu Mỹ.Nền văn minh này phát triển rực rỡ ở khu vực hợp lưu của ba con sông, Fortaleza, Pativilca, và Supe. Các thung lũng sông này đều có những cụm di chỉ lớn. Xa hơn về phía nam, có một số di chỉ có liên quan dọc theo sông Huaura.[5]Tên gọi khác, Caral-Supe, có nguồn gốc từ thành phố Caral [6] ở thung lũng Supe, một di chỉ lớn và được nghiên cứu kỹ lưỡng của văn minh Norte Chico. Xã hội phức tạp ở Norte Chico xuất hiện một thiên niên kỷ sau Sumer ở vùng Lưỡng Hà, là cùng thời với các kim tự tháp Ai Cập, và có trước văn minh Olmec ở Trung Mỹ gần hai thiên niên kỷ.Trong thuật ngữ khảo cổ học, Norte Chico là một nền văn hóa trước thời kỳ đồ gốm của người cổ đại thời kỳ tiền Colombo; Nó hoàn toàn thiếu đồ gốm và hầu như không có nghệ thuật thị giác. Thành tựu ấn tượng nhất của nền văn minh này là nền kiến trúc đồ sộ của nó, bao gồm cả các gò đống nền phẳng lớn bằng đất đào đắp và quảng trường tròn lõm xuống. Bằng chứng khảo cổ cho thấy sử dụng công nghệ dệt và có thể sự thờ phụng các biểu tượng thần chung, cả hai đều tái diễn trong các nền văn hóa Andes thời kỳ tiền Columbus. Nền văn minh này được cho là đã được quản lý bởi chính quyền tinh tế. Người ta vẫn còn các câu hỏi về tổ chức, đặc biệt là ảnh hưởng của nguồn lương thực đối với chính trị của nền văn minh này. Một số học giả cho rằng Norte Chico được thành lập trên các nguồn hải sản và hàng hải hơn là phát triển ngũ cốc nông nghiệp và thặng dư lương thực, điều đã được coi là cần thiết cho sự nổi lên của các nền văn minh cổ đại khác.Các nhà khảo cổ học đã nhận biết được các di chỉ cổ trong khu vực ít nhất là từ những năm thuộc thập niên 1940; hiện vật lúc ban đầu hiện ra tại Aspero trên vùng bờ biển, một di chỉ được xác định ngay từ năm 1905,[7] và sau đó tại Caral sâu hơn phía trong nội địa.Vào cuối thập niên 1990, các nhà khảo cổ học Peru, dưới sự chỉ huy của Ruth Shady, đã cung cấp tài liệu bao quát đầu tiên về nền văn minh với công việc tại Caral.[8] Một bài báo năm 2001 trong Science, cung cấp thông tin tổng quát về nghiên cứu Caral,[9] và một bài báo năm 2004 tại Nature, mô tả nghiên cứu thực địa và định tuổi cacbon phóng xạ trên một khu vực rộng lớn hơn,[3] Tiết lộ ý nghĩa đầy đủ của Norte Chico và dẫn tới sự quan tâm rộng rãi.[10]