Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng là một
vườn quốc gia của
Việt Nam, nằm tại huyện
Bố Trạch và
Minh Hóa, tỉnh
Quảng Bình, cách thành phố
Đồng Hới khoảng 50 km về phía Tây Bắc, cách thủ đô
Hà Nội khoảng 500 km về phía nam
[1][2]. Vườn quốc gia này giáp
khu bảo tồn thiên nhiên Hin Namno ở
tỉnh Khammouan,
Lào về phía tây, cách
Biển Đông 42 km về phía đông kể từ biên giới của hai quốc gia.Phong Nha-Kẻ Bàng nằm ở một khu vực núi đá vôi rộng khoảng 200.000 ha thuộc lãnh thổ Việt Nam, khu vực lãnh thổ
Lào tiếp giáp vườn quốc gia này cũng có diện tích núi đá vôi khoảng 200.000 ha. Diện tích vùng lõi của vườn quốc gia là 85.754 ha và một vùng đệm rộng 195.400 ha
[3]. Tháng 8 năm 2013, Thủ tướng chính phủ đã có quyết định mở rộng vườn quốc gia này lên 1233,26 km2
[4]. Vườn quốc gia này được thiết lập để bảo vệ một trong hai vùng
carxtơ lớn nhất thế giới với khoảng 300 hang động và bảo tồn
hệ sinh thái bắc
Trường Sơn ở khu vực
Bắc Trung Bộ Việt Nam
[5][6]. Đặc trưng của vườn quốc gia này là các kiến tạo
đá vôi, 300 hang động, các
sông ngầm và hệ động thực vật quý hiếm nằm trong
Sách đỏ Việt Nam và
Sách đỏ thế giới. Các hang động ở đây có tổng
chiều dài khoảng hơn 80 km nhưng các
nhà thám hiểm hang động Anh và Việt Nam mới chỉ thám hiểm 20 km, trong đó 17 km ở khu vực Phong Nha và 3 km ở khu vực Kẻ Bàng.Tháng 4 năm 2009, một đoàn thám hiểm thuộc
Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh đã phát hiện và công bố
hang Sơn Đoòng là hang động có kích thước lớn nhất thế giới (dài trên 5 km, cao 200 m, và rộng 150 m), lớn hơn nhiều so với
hang Deer ở
Vườn quốc gia Gunung Mulu ở
Sarawak,
Malaysia, lớn gấp 4 đến 5 lần so với Phong Nha. Trong đợt khảo sát này, đoàn thám hiểm cũng tìm thấy nhiều hang động khác
[7].Kiến tạo
carxtơ của Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng được hình thành từ 400 triệu năm trước, từ thời kỳ
Đại Cổ Sinh do đó là carxtơ cổ nhất ở châu Á
[8].Trải qua nhiều thay đổi lớn về
địa tầng và
địa mạo,
địa hình khu vực này hết sức phức tạp. Phong Nha-Kẻ Bàng phô diễn các bằng chứng ấn tượng về
lịch sử Trái Đất, giúp nghiên cứu lịch sử hiểu được lịch sử địa chất và địa hình của khu vực
[5]. Khu vực Phong Nha-Kẻ Bàng là một trong những mẫu hình riêng biệt và đẹp về sự kiến tạo carxtơ phức tạp ở
Đông Nam Á[5]. Được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới theo tiêu chí
địa chất, địa mạo năm 2003, và được UNESCO công nhận lần 2 là Di sản thiên nhiên thế giới với tiêu chí
đa dạng sinh học, sinh thái vào ngày 3 tháng 7 năm 2015.
[9]