Sư đoàn Thủy quân Lục chiến Việt Nam Cộng hòa (
tiếng Anh: Republic of Vietnam Marine Division,
RVNMD) là lực lượng tác chiến đổ bộ đường thủy, đồng thời là lực lượng Tổng trừ bị trực thuộc
Bộ Tổng tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng hòa. Đây là đơn vị được đánh giá là thiện chiến của
Việt Nam Cộng hòa nhờ được yểm trợ hỏa lực hạng nặng từ phi pháo, chiến hạm và phi cơ. Được hỗ trợ quân vận từ thủy xa lội nước
LVT-5 của
Hải quân Việt Nam Cộng hòa, nhiệm vụ chính của binh chủng ban đầu là hành quân thủy bộ, kiểm soát vùng ven biển và sông ngòi miền Nam, về sau trở thành một đơn vị tổng trừ bị, sẵn sàng tác chiến trên cả bốn vùng chiến thuật Việt Nam Cộng hòa và các mặt trận ngoại biên.Đơn vị được tổ chức, huấn luyện và chiến đấu theo nguyên mẫu của
Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ, được nhận xét là đơn vị dày dặn kinh nghiệm nhất trong
Quân lực Việt Nam Cộng hòa. Thủy quân lục chiến đã nhiều lần tham gia các chiến dịch lớn đối đầu bộ binh chủ lực của
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại vùng vĩ tuyến, mà
Trận Thành cổ Quảng Trị 81 ngày đêm là trận chiến ác liệt nhất mà sư đoàn đã tham gia. Trong suốt chiều dài chiến tranh, phần lớn lực lượng sư đoàn được án ngữ tại Vùng 1 chiến thuật cùng với đơn vị bạn là Sư đoàn Nhảy dù để đề phòng
Quân đội nhân dân Việt Nam vượt vĩ tuyến 17 tấn công xuống phía Nam. Trong
chiến dịch Huế - Đà Nẵng, sư đoàn nhận lệnh phòng ngự
Đà Nẵng, nhưng sớm tan rã và phần lớn binh sỹ bị bắt hoặc đầu hàng.Bộ Tư lệnh sư đoàn đặt tại Trại Bạch Đằng,
Sài Gòn. Dấu hiệu nhận biết: