Quốc lộ 3, dài 366 km, chạy theo hướng Nam - Bắc, bắt đầu từ đầu Bắc cầu Đuống (Hà Nội) đi qua các tỉnh: Hà Nội, Thái Nguyên, Bắc Kạn, Cao Bằng và kết thúc tại thị trấn Tà Lùng, Quảng Hòa, Cao Bằng.Quốc lộ 3 (QL.3) bắt đầu từ phía Bắc cầu Đuống (Yên Viên - Hà Nội), qua Phù Lỗ (Sóc Sơn), qua các tỉnh: Thái Nguyên, Bắc Kạn, Cao Bằng, đến cửa khẩu Tà Lùng biên giới Việt Trung. Tổng chiều dài 350,44 km và có 84 cầu.Đoạn từ cầu Đuống đến Nà Phặc (tỉnh Bắc Kạn) dài 192 km, đường bằng phẳng.Đoạn Nà Phặc đến thị trấn Tà Lùng (huyện Phục Hòa - Cao Bằng), dài 158 km, qua vùng núi cao, đường quanh co, vách ta luy cao, vực sâu. Riêng đoạn Thành phố Cao Bằng - Tà Lùng, Quốc lộ 3 qua các thung lũng, dân cư thưa thớt, dễ bị ngập nước vào mùa mưa.Quốc lộ 3 là một trong 8 tuyến quốc lộ có điểm đầu từ Hà Nội, được hình thành từ thời phong kiến. Đến thế kỷ XIX, trục đường đã được người Pháp nâng cấp. Sau 1954 và đặc biệt là sau năm 1975, trục đường được nâng cấp và mở rộng hơn nữa, trở thành con đường huyết mạch nối Hà Nội với các tỉnh trung du và miền núi phía Bắc. tại Đông Anh, Hà Nội
tại nút giao Phù Lỗ, Sóc Sơn, Hà Nội
tại nút giao Xón Trai, Sóc Sơn, Hà Nội
tại Lương Sơn, thành phố Thái Nguyên, Thái Nguyên