Trong
toán học,
phương trình tham số xác định bởi hệ các
hàm số của một hoặc nhiều
biến độc lập gọi là các
tham số.
[1] Phương trình tham số thường được sử dụng để biểu diễn các
tọa độ của các điểm thuộc đối tượng hình học như
đường cong hoặc
bề mặt, mà khi đó các đối tượng này được gọi là
biểu diễn theo tham số hoặc
tham số hóa.
[1][2][3]Ví dụ, phương trìnhlà dạng biểu diễn bằng tham số của
đường tròn đơn vị, với t là tham số: Một điểm (x, y) nằm trên đường tròn đơn vị
nếu và chỉ nếu tồn tại giá trị t thỏa mãn hai phương trình trên. Thỉnh thoảng phương trình tham số cho ánh xạ từ tập xác định nhiều biến vào miền
vô hướng được kết hợp thành một phương trình tham số duy nhất của
vectơ:Nói chung biểu diễn hàm bằng phương trình tham số không duy nhất, cùng một hàm số có nhiều cách biểu diễn bằng cách tham số khác nhau.
[1]Ngoài đường cong và các bề mặt, phương trình tham số có thể biểu diễn cho
đa tạp và
đa tạp đại số có số chiều cao hơn, với số các tham số độc lập bằng số chiều của đa tạp, và số các phương trình bằng số chiều của không gian trong đó đang xét tới đa tạp hoặc đa tạp đại số (đối với đường cong phẳng số chiều là một và cần một tham số, đối với mặt hai chiều cần hai tham số biểu diễn, vv.).Phương trình tham số hay được sử dụng trong lý thuyết
động học, trong đó
quỹ đạo của một đối tượng được biểu diễn bằng phương trình theo thời gian, với thời gian chính là tham số. Theo cách biểu diễn này, một tham số được gán ký hiệu là t; ngoài ra các tham số có thể biểu diễn cho các đại lượng vật lý khác (như các biến hình học) hoặc lựa chọn một cách tùy ý sao cho phù hợp. Phương pháp tham số hóa là không duy nhất; có nhiều hơn một tập phương trình tham số có thể sử dụng để biểu diễn cùng một đường cong.
[4]