Ngựa Phú Yên hay còn gọi là ngựa cu, ngựa cỏ, ngựa xứ Nẫu là
giống ngựa lâu đời được nuôi ở một số tỉnh miền Trung như
Phú Yên,
Bình Định,
Quảng Ngãi,
Khánh Hòa của
Việt Nam, trong đó thủ phủ là tỉnh Phú Yên, đây là xứ ngựa nổi tiếng một thời. Ngựa Phú Yên từng được đánh giá cao, dùng vào nhiều việc. Ngựa Phú Yên từng được xem là giống ngựa tốt, thường được chọn dâng triều đình
nhà Nguyễn làm ngựa dụng. Người dân ở Phú Yên có truyền thống dùng ngựa trong đời sống hằng ngày. Qua một thời chinh chiến, ngựa ở đây giờ được dùng nhiều để kéo, cưỡi, thồ.Ngày xưa người dân các địa phương trong tỉnh Phú Yên đều nuôi ngựa. Lúc đó nhà nào có con ngựa cũng như bây giờ có xe máy. Ngựa nuôi dùng để thồ hàng, phục vụ nhu cầu đi lại và bán cho các vùng khác, nhiều vùng miền núi, đồng quê xứ Nẫu, ngựa vẫn còn lam lũ cùng người cưỡi, thồ hàng, kéo xe, dự các hội đua từ các vùng
Tuy Hòa,
Tuy An,
Sơn Hòa,
Đồng Xuân (Phú Yên) đến vùng
Vân Canh,
An Lão,
An Nhơn,
Phù Cát (Bình Định), vó ngựa vẫn lóc cóc trong nắng sớm mưa chiều
[1] và đã đi vào lịch sử văn hóa của người dân nơi đây.Tại
nông thôn ngựa là phương tiện giao thông vận tải, thuận lợi và thích hợp, chắc chắn đã giúp con người rất nhiều ngay từ thời mở đất. Tại vùng đồng bằng, chung quanh các thị trấn dùng
ngựa kéo xe vận chuyển hành khách và
hàng hóa trong phạm vi từng chặng đường ngắn. Thời kỳ
chiến tranh, hàng ngàn con ngựa ở Phú Yên cũng được huy động tham gia tải gạo, thực phẩm, đạn dược ra
chiến trường. Khi đường sá thông thoáng, người dân bắt đầu đóng xe cho
ngựa kéo, rồi hình thành nghề vận tải bằng xe ngựa và thịnh hành trong thời gian dài. Tuy không còn nhiều như trước nhưng hiện nay Phú Yên vẫn được xem là vùng đất của tiếng vó ngựa, là nơi có nhiều giống ngựa tốt, nhất là
ngựa thồ[2].