Nguyễn Văn Danh (
chữ Hán: 阮文名)
[1] hay
Nguyễn Văn Tứ là một tướng lĩnh kiệt xuất của phong trào
Tây Sơn.Ông là anh của Hộ giá Thượng tướng quân
Nguyễn Văn Huấn. Hai anh em là anh em họ ngoại (anh em cô cậu) của ba anh em
Tây Sơn Tam Kiệt. Cả hai anh em cùng theo học thầy
Trương Văn Hiến.Nguyễn Văn Danh đóng vai trò tham mưu cho
Nguyễn Huệ trong quá trình khởi nghĩa và các chiến dịch quân sự.Tháng 4 năm
1788,
Lê Chiêu Thống đã bỏ kinh đô lưu vong. Sau khi diệt Chỉnh, Vũ Văn Nhậm lập Lê Duy Cẩn làm Giám quốc. Cựu thần nhà Lê không người nào theo.
Vũ Văn Nhậm chuyên quyền. Ngô Văn Sở bèn làm mật tấu cùng Bắc Bình Vương.Nguyễn Huệ hay tin lập tức truyền lệnh xuất sư, đem quân ra Bắc lần thứ hai. Đi suốt ngày đêm. Hơn 10 hôm đến Thăng Long. Diệt
Vũ Văn Nhậm (
1788). Đại Tư Mã Ngô Văn Sở nắm giữ chính quyền, thống lĩnh quân đội, được giao trọng trách trông coi 11 trấn Bắc Hà. Đô đốc
Võ Văn Dũng, Nội hầu
Phan Văn Lân,Chưởng phủ sự Nguyễn Văn Dụng, Đô đốc
Nguyễn Văn Tuyết, Hộ bộ Trần Thuận Ngôn, Học sĩ
Ngô Thì Nhậm,
Phan Huy Ích đều theo
Ngô Văn Sở giữ Thăng Long.Theo sách "Đại Nam chính biên liệt truyện", trước khi về lại Phú Xuân, trong buổi trao quyền cho Ngô Văn Sở, Bắc Bình vương Nguyễn Huệ đã nói: "Sở và Lân là nanh vuốt của ta. Dụng và Ngôn là lòng dạ của ta. Nhậm là bề tôi mới của ta. Nay ta lấy cái việc quân vụ và quốc chính của 11 trấn Bắc Hà ủy thác cho. Ta thuận cho theo tiện nghi mà làm việc, phải hội đồng thương nghị với nhau, chớ vì cũ mới mà xa nhau".Theo
Hoàng Lê nhất thống chí thì chức của ông là Chưởng phủ sự, tương đương Tham tụng của Phủ liêu họ
Trịnh.Năm
1788, vua
Lê Chiêu Thống dẫn nhiều vạn
quân Thanh do
Tôn Sĩ Nghị chỉ huy vào xâm lược
Việt Nam. Ngô Văn Sở làm kế hoãn binh sai người đến dinh họ Tôn cầu hòa. Lời đề nghị bị bác khước.Quân Tây Sơn do Đại Tư mã Ngô Văn Sở chỉ huy, theo mưu kế của
Ngô Thì Nhậm, bèn cho gọi binh các trấn Kinh Bắc, Thái Nguyên, Hải Dương, Sơn Tây về hội tại Bắc Thành trấn Sơn Nam rồi chủ động rút quân về đóng ở
Tam Điệp - Biện Sơn (
Ninh Bình) cố thủ, đồng thời cho Nguyễn Văn Tuyết về Phú Xuân cáo cấp.Được tin cấp báo, ngày
25 tháng 11 năm
Mậu Thân (
21 tháng 12 năm
1788) Nguyễn Huệ lên ngôi
Hoàng đế, lấy niên hiệu
Quang Trung. Ngay sau khi làm lễ đăng quang tại
núi Bân (Phú Xuân), nhà vua trực tiếp mang đại quân ra Bắc để đánh đuổi quân xâm lược.Sau chiến thắng
Kỷ Dậu, Nguyễn Văn Danh có theo Ngô Văn Sở dẫn đầu phái đoàn 100 người đưa giả vương Phạm Công Trị sang Yên Kinh
nhà Thanh dự lễ Bát tuần đại thọ vua Thanh Càn Long. Sau đó ông ở lại Bắc Hà cùng Ngô Văn Sở lo việc trấn nhậm.Năm
1795, sau vụ biến
Bùi Đắc Tuyên, Nguyễn Văn Danh được triệu về triều giữ chức Đại Tư mã thay
Ngô Văn Sở, là một trong
Tứ trụ đại thần.Năm
1802, sau khi nhà Tây Sơn thất bại, Đại Tư mã Nguyễn Văn Danh bị bắt đưa về Phú Xuân xử tử trong lễ Hiến phù.