Giải nguyên (chữ Nho: 解元) là một học vị trong hệ thống khoa bảng Việt Nam. Dùng để gọi người thí sinh đỗ cao nhất trong khoa thi Hương (là một khoa thi liên tỉnh, theo lệ thường tổ chức 3 năm 1 lần tại một số trường thi trong nước, nhiều tỉnh thi chung 1 trường, số lượng lấy ít, hạng đầu bảng được gọi là Cống sĩ; xếp cao nhất số Cống sĩ gọi là Giải nguyên).