Gilgamesh[lower-alpha 1] là một vị vua trong lịch sử của thành bang Uruk của Sumer cổ đại, một anh hùng trong thần thoại Lưỡng Hà cổ đại, và là nhân vật chính của Sử thi Gilgamesh, được viết bằng tiếng Akkad vào cuối thiên niên kỷ 2 trước Công nguyên. Ông có thể đã trị vì vào khoảng giữa năm 2800 và 2500 trước Công nguyên và sau khi chết đã được thần thánh hóa. Ông trở thành một hình tượng lớn trong các truyền thuyết của người Sumer trong suốt Triều đại thứ ba của Ur (k. 2112 - k. 2004 trước Công nguyên). Những câu chuyện về các chiến công thần thoại của Gilgamesh được tường thuật lại trong năm bài thơ Sumer còn tồn tại. Sớm nhất trong số này có lẽ là bài thơ Gilgamesh, Enkidu và Thế giới cõi âm. Trong đó Gilgamesh đến trợ giúp nữ thần Inanna xua đuổi những sinh vật nhiễm bệnh cho cây huluppu của bà. Bà thưởng cho ông hai thứ gọi là mikku và pikku, nhưng sau ông lại làm mất. Enkidu xuống Địa ngục để đi tìm chúng, sau khi quay về đã kể với Gilgamesh về nỗi thảm đạm ở Địa ngục. Bài thơ Gilgamesh và Agga mô tả cuộc nổi dậy của Gilgamesh chống lại vua Agga của Kish. Một bài thơ Sumer khác nhắc đến đến việc Gilgamesh đánh bại quái vật Huwawa và Thiên ngưu, và bài thơ thứ năm không được bảo tồn đầy đủ, mô tả cái chết và đám tang của Gilgamesh.Vào thời Babylon sau này, những câu chuyện này bắt đầu được kết nối liền mạch. Bản Sử thi Gilgamesh chuẩn tiếng Akkad được biên soạn bởi một người kí lục có tên Sin-lēqi-unninni, có lẽ trong thời kì Trung Babylon (k.1600 k.1155 TCN), tổng hợp từ những nguồn cổ hơn. Trong sử thi, Gilgamesh là một vị bán thần có sức mạnh siêu phàm. Ông kết bạn với Enkidu và cùng nhau đi phiêu lưu, đánh bại Humbaba (tên của Huwawa trong tiếng Đông Semitic) và Thiên Ngưu Gugalanna, thứ đã được nữ thần Ishtar (tên của Inanna trong tiếng Đông Semitic) cử đến để tàn phá Uruk sau khi Gilgamesh từ chối trở thành chồng bà. Sau khi Enkidu chết vì sự trừng phạt từ các vị thần, Gilgamesh trở nên sợ hãi cái chết, và đến thăm nhà hiền triết Utnapishtim, người sống sót sau trận Đại hồng thủy, với hy vọng tìm thấy câu trả lời sự bất tử. Sau khi liên tục thất bại trong các thử thách đi tìm sự bất tử, Gilgamesh trở về Uruk, nhận ra rằng sự bất tử nằm ngoài tầm tay con người.Hầu hết các nhà sử học cổ điển đều đồng ý rằng Sử thi Gilgamesh có một ảnh hưởng đáng kể đến cả Iliad và Odyssey, hai thiên sử thi được viết bằng tiếng Hy Lạp cổ đại trong thế kỷ thứ tám trước Công nguyên. Sử thi Gilgamesh được phát hiện lại ở Thư viện Ashurbanipal năm 1849. Sau khi được dịch vào đầu những năm 1870, nó đã gây nên một cuộc tranh cãi lớn do sự tương đồng giữa một số phần của nó và Kinh thánh Hebrew. Gilgamesh vẫn tương đối ít người biết đến cho đến giữa thế kỷ 20, nhưng, từ cuối thế kỷ 20, ông bắt đầu trở thành một hình tượng nổi bật trong văn hóa hiện đại.